Amir Temur davlatining tashkil topishi

Amir Temur davlatining tashkil topishi Amir  Temur  O‘rta  Osiyoda  markazlashgan  davlat  tashkil  qilishda, ma’rifat ishlarini rivojlantirishda katta rol o‘ynadi.       Temur    o‘z  tasarrufida     markazlashgan       davlatni    yuzaga   keltirish maqsadida Kesh shahridan Samarqandga ko‘chib o‘tib, uni Movarounnahrning poytaxtiga aylantiradi. Sohibqiron aniq, muloxazalari   bilan   xalqni zulmdan ozod qilish va uzoq yillik boshboshdoqlik hukmron bo‘lgan yerda markazlashgan  davlat  tuzish  mushkulligini  sezganligi  sababli  dastlab mamlakatni tashqi xavfdan saqlash maqsadida asosini barlos urug‘lari tashkil etgan yengilmas va jangovor milliy qo‘shin to‘zadi, ularga katta imtiyozlar beradi.       Temur davlat boshqaruvida, ichki va tashqi siyosatda asosan o‘z qo‘shinlariga suyanganligi sababli harbiy islohotga, ya’ni qo‘shin boshliqlarini tanlash, lashkar qismlar, ularning joylashishi, askarlarning qurollanishi va harbiy intizom masalalariga keng e’tibor bergan. U qo‘shinlarini o‘nlik, yuzlik, minglik kabi askariy birikmalarga bo‘lgan. Uning uchun har bir askar jang qilish uslublarini yaxshi bilishi farz hisoblagan. Amir Temur lashkarlarga ham katta e’tibor berib, ular nizomni qat’iy bajarishi, jangda ayovsiz va dovyurak bo‘lishi, dushmanga yumshoq muomalali va adolatli bo‘lishi lozim deb hisoblardi.  Ibn  Arabshohning  yozishicha,  Temur  askarlari  ichida  taqvodor, saxovatli, xudojo‘y kishilar ko‘p bo‘lgan. Ular bechoralarga xayru ehson ko‘rsatish, boshgaog‘ir kunlar tushganda yordam qo‘lini cho‘zish, asirlarga yumshoq muomalada bo‘lish va ularni ozod etishga odatlanganlar. Amir Temur doim jangda jasorat ko‘rsatgan amirlar va askarlarga alohida e’tibor bilan qaradi. Natijada Sohibqiron uyushqoqlik hukm surgan yuz minglik qo‘shinlari ichida intizomni  mustahkamlash  bilan  o‘z  davlatining  poydevori  bo‘lgan  qo‘shin tuzishga muvaffaq bo‘ldi. Temur Movarounnahr taxtini egallagan vaqtdan boshlab, o‘z davlati chegaralarini  mumkin  qadar  kengaytirishga  kirishadi.  Shu  maqsadda  u Amudaryo va Sirdaryo oralig‘idagi yerlarni o‘z tasarrufiga oladi. Xorazmga besh marotaba […]