ДОСТАРЫМЕН БІРГЕ АКЦИЯ:
Жатырішілік дамудың кешеуілдеуі
Жатыр ішілік өсудің тежелуі (IUGR) барлық жүктіліктің шамамен 3-5% -ында кездеседі. Бұл баланың өсуі нашарлап, шектеулі болатын жағдай, сондықтан олар қажеттіліктен кішірек. Дәстүр бойынша IUGG бар балалардың салмағы жүктілік мерзімінен 10 пайызға төмен.
Тұрақты пренатальды күтімнің мақсаттарының бірі - нәрестенің қажетті деңгейде өсіп жатқанын бағалау. Ананың ішінің мөлшері жүктіліктің апталарымен салыстыруға болады. Жеке аналар іш жағынан әр түрлі болса да, баланың өсіп келе жатқанын көрсететін іштің стандартты белгілері әлі де бар. Мысалы, бірінші триместрдің соңында, 12-ші аптада, жатырдың анасының ішектің сүйегі деңгейіне көтерілуі керек, ал жүктіліктің 20-ші аптасында жатырдың жоғарғы немесе төменгі бөлігі жатыр деңгейінде болуы керек кіндік.
Өсудің тежелуінің қауіпті факторлары
- Антенатальды күтімі нашар және тамақтанудың жеткіліксіз мөлшері бар аналар
- Бұрын IUGR босанған аналар
- Темекі шегу, есірткіні заңсыз қолдану және алкогольді ішімдік ішу IUGR қаупінің факторы болып табылады
- IUGR көбінесе хромосомалық аномалиялары бар Даун синдромы, Тернер синдромы немесе олардың негізгі органдарының бірінде ауытқуы бар нәрестелерде кездеседі.
- Құрсақта болған кезде қызылша, токсоплазмоз немесе цитомегаловирус сияқты инфекцияны жұқтырған балалар
- Өзін нашар сезінетін немесе жүктілікке байланысты басқа асқынуларды сезінетін аналар
- Қан қысымы жоғары немесе преэклампсиясы бар аналар
- Анормальды плацента немесе плацента превиясына байланысты плацента жеткіліксіздігі болған кезде
- IUGR егіз жүктілікте, әсіресе бірдей егіздерде жиі кездеседі
- Генетика маңызды рөл атқарады: туылғаннан кіші және серіктесі де кіші аналар өздері кішкентай балаларды туады.
IUGR түрлері қандай?
Өсудің симметриялы шектелуі ерте жүктілікпен байланысты, ал егер баланың басы мен денесі кішкентай болса, бұл негізінен баланың өсуінің толық тоқтағанын білдіреді. Бұл нәресте инфекцияны жұқтырған кезде немесе никотин, тыйым салынған есірткі немесе алкоголь сияқты түрлі улы заттармен әсер еткенде болуы мүмкін.
Асимметриялық өсудің шектелуі плацентаның тиімді жұмыс істемейтін 20 аптадан кейінгі кезеңді білдіреді. Бұл преэклампсия кезінде, көп жүктілік кезінде және егер нәресте аномальды болса. Бұл баланың миы мен жүрегін қорғаудың және оның өсуін қамтамасыз ететін қорғаныс механизмі ретінде азды-көпті болады. Бұл органдар басымдыққа ие, өйткені олар баланың өмір сүруі үшін өте маңызды.
Алайда, дененің қалған бөліктеріне шығындар бар, өйткені май қорлары таусылған. Өсуінің асимметриялық тежелуі бар балалар туылғаннан кейін стигматикалық болып көрінеді. Олар жұқа және «кішкентай қарияларға» ұқсайды. Олардың беті өте мазасыз, аш және әрқашан аш сияқты көрінеді.
Жатыр ішілік өсудің шектелуі қалай анықталады?
Аналар пренатальды емге барғанда жатырдың өсуі іштің пальпациясы арқылы тексеріледі (физикалық тексеру кезінде саусақтармен және қолмен сезіну).
Бұл нәресте қажет болған кезде өспейтіні туралы ақылға қонымды көрсеткіш береді. Негіздің биіктігі, яғни жатырдың жоғарғы бөлігі, ананың симфизді пабисінен (оның асқабақтың сүйегі) өлшенеді және бұл жүктіліктің апталарымен салыстырылады.
IUGR диагностикасының ең дәл әдісі ультрадыбыстық көмегімен жүзеге асырылады. Анасы алақанына сенімді болса да, ультрадыбыстық сканерлеу баланың дамуы мен мөлшерін мұқият қадағалай алады. Жүктіліктің өсуіне қарай баланың өсуін алдыңғы сканерлеумен салыстыруға болады, яғни оның өсуін салыстыру.
Бақыланатын өсу параметрлеріне мыналар кіреді:
-
Баланың бас шеңбері
-
Фемордың ұзындығы - жамбастан тізеге дейін созылатын ұзын сүйек
-
Іштің қуысын өлшеу
-
Плацентаның кіндігі арқылы қан ағымы
IUGR емдеу / басқару
Емдеу, әдетте, қауіпті жағдай туғызбау үшін нәрестені мұқият бақылау, жүйелі сканерлеу, ұрықты бақылау, ананы босанғанға дейін тексеру және үнемі өлшеу арқылы жүзеге асырылады.
Егер дәрігерлік-акушерлік топ нәресте іштегіге қарағанда ана құрсағында жақсы болады деп есептесе, жүктілік кесар тілігі арқылы басталуы немесе босануы мүмкін. Әрине, шығындар мен пайдаларды салыстыру мұқият жүргізілуі керек; шала туылған балалар ерекше асқынулардың ерекше жиынтығымен келеді.
Төсекте демалу, арнайы диетологпен кеңесу, стрессті азайту және тыныш, жағымды жүктілікке ұмтылу көмектеседі. Өкінішке орай, бұл стратегиялардың жағдайды түзететініне кепілдік жоқ. Кейде жалғыз шешім ана мен оның баласын жүктіліктің қауіпсіз кезеңінде болғанша тамақтандыру болып табылады; егер бала өміршең болса, кесар тілігі арқылы босану ұйымдастырылады. IUGR-мен ауыратын балалар көбінесе стрессті бастан кешіреді, сондықтан қалыпты туылу әрдайым мүмкін бола бермейді.
IUGR бар балаға қауіп төндіреді
-
Сіз босану кезінде ыңғайсыздықты сезінесіз және дербес тыныс ала алмайсыз
-
Пісіп жетілмегендіктен және майдың аз қорынан оның температурасын ұстап тұру проблемасы болуы мүмкін
-
Жеткізуден кейінгі алғашқы бірнеше күнде сіз қатты ашығуыңыз мүмкін
-
Қандағы қанттың төмендеуімен проблемалар туындауы мүмкін және арнайы күтім бөлімінде бақылау қажет
-
IUGR-мен ауыратын балалар инфекцияларға жиі ұшырайды және өздерін нашар сезінеді, өйткені олар қалыпты мөлшердегі нәрестелер сияқты күшті емес.