Конституция мемлекетті мемлекет, ұлтты ұлт ететін маңызды саяси құжат. Яғни, қоғамның тірегі және мемлекетіміздің дамуының құқықтық кепілі, еліміздің тәуелсіздігінің жарқын белгісі, көпұлтты халқымыздың ерік-жігерінің заңды көрінісі.
Негізгі заңымыздың құрылуының күрделі және сонымен бірге құрметті жылнамасын қарай отырып, Өзбекстан Конституциясы халқымыздың тәуелсіздік жолындағы ұзақ жолының жемісі екеніне сенімдіміз. Сондықтан елімізде өткен кезеңдегі барлық түбегейлі реформалар мен өзгерістер біздің Бас кеңестің негізінде жүзеге асырылуда.
«Халық – мемлекеттік биліктің бірден-бір бастауы» деген конституциялық нормаға сүйене отырып, елімізде халық мемлекеттік органдарға емес, халыққа қызмет ететін, Конституция мен заң үстемдік ететін тиімді де тұрақты жүйе қалыптасуда. . Негізгі заңымызда нығметтің ең ұлысы «адам үшін» деген идея алға тартылып, оны дәріптейді, оның еркін дамуына қажетті жағдай жасайды.
Демек, адам мүддесі бірінші орында тұрған елде ғана ілгерілеу болады, ондай елдің азаматы жан-жақты кемел, елі, халқы үшін жанын пида етуге дайын болады. Ең бастысы, адам құқығы қамтамасыз етілген қоғамда бәсекелестік орта қалыптасып, оң өзгерістер мен жаңалықтардың қарқыны үдей түседі.
Бас энциклопедиямыздың 13-бабында Өзбекстан Республикасындағы демократия жалпы адамзаттық принциптерге негізделетіні, оған сәйкес адам, оның өмірі, бостандығы, ар-намысы, қадір-қасиеті және басқа да қол сұғылмайтын құқықтары ең жоғары құндылық болып саналатындығы, ал демократиялық құқықтар мен бостандықтардың ең жоғары құндылық болып табылатыны белгіленген. Конституциямен және заңдармен қорғалады
Бұл тұрғыда адам құқықтары мен мүдделерінің барлық салаларында, әсіресе, сот жүйесінде терең реформалар жүзеге асырылуда. Соңғы төрт жылда 2 мың 600 азамат ақталды, 2 мың 400 адам сот залынан босатылды, 7 сот сатысы 3 сатыға қысқартылды, сот жүйесі «бір сот – бір саты» қағидаты бойынша қайта құрылуда. «.дәлелдейді.
Тағы бір қуантарлығы, ұзақ уақыт бойы азаматтығы жоқ адамдар қазір өздерін Өзбекстанның толыққанды азаматы ретінде сезінеді. Өткен жиырма бес жылда 482 адам азаматтық алған болса, бүгінде 50 мыңнан астам адам мұндай құқыққа ие.
Бүгінде Өзбекстанның адам құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз етуге, халықтың әл-ауқатын арттыруға бағытталған практикалық жұмыстары дүниежүзілік қауымдастық тарапынан кеңінен мойындалуда. Мәселен, 2020 жылы қыркүйекте өткен БҰҰ Бас Ассамблеясының 75-сессиясында Өзбекстан тарапынан көтерілген бірқатар бастамалар мен нақты практикалық ұсыныстар халықаралық деңгейде кеңінен қолдау тапты.
Қазан айында еліміз ұлттық мемлекеттілігіміздің тарихында тұңғыш рет Біріккен Ұлттар Ұйымының негізгі органдарының бірі – Адам құқықтары жөніндегі кеңеске мүше болып сайланды. Бұл мемлекет басшысының Өзбекстанда жүргізіп отырған ашық әрі белсенді сыртқы саясатының жарқын көрінісі.
Елбасы Ата Заңымыздың қабылданғанына 28 жыл толуына орай халқымызға арнаған мерекелік құттықтауында халқымыздың мүддесіне қызмет ететін, өміріміздің барлық саласын азат ететін заңдарды қабылдау қажеттігін баса айтты. Өйткені, уақыт талабына сай келмейтін құқықтық құжаттарды жоюды, заңнамалық базаны нығайтып, Ата Заңымыз бен заңдарымызды одан әрі жетілдіруді бүгінгі өмірдің өзі талап етіп отыр. Осы міндеттерді орындауда саяси партиялар мен олардың парламенттегі фракциялары белсендірек және белсенді болуы керек. Өйткені, құқықтық демократиялық мемлекет, ашық азаматтық қоғам «заңның өзі де, сөзі де, көзі де болуы керек».
Елбасы өзінің мерекелік құттықтауында да дамудың кепілі болып табылатын сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және онымен күресудің тиімді тетіктерін әзірлеп, енгізу қажеттігін айтты. Ол сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің 2021-2025 жылдарға арналған ұлттық стратегиясы бойынша жұмыстар жүргізіліп жатқанын атап өтті. Осы тұрғыдан алғанда, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте құқық қорғау органдары жүргізіп жатқан нақты жұмыстармен қатар, азаматтардың оған деген төзімсіз көзқарасын қалыптастыру өмірлік қажеттілік болып табылады. Себебі, мемлекет пен қоғамның дамуына кедергі келтіретін зұлымдықпен табанды да дәйекті күрес жүргізу арқылы барлық салада ашықтық пен заңдылық нығайып, даму іргетасы нығая түседі.
Елімізде бейбітшілік пен тыныштықты, ұлтаралық келісім мен дінаралық толеранттылықты нығайту – ең өзекті мәселе. Осы мәселелерге баса назар аудару қажеттігін айта келе, мемлекет басшысы «Заң басымдық, қылмыс үшін жаза бұлтартпайды» деген конституциялық қағиданы қамтамасыз ету үшін құқық қорғау органдарының барлық күші мен мүмкіндіктері жұмылдырылатынын атап өтті. Өйткені заң жоқ жерде әділдік болмайтыны белгілі. Әділдік орнаған жерде береке орнап, халықтың тілегі орындалады.
Бас Комиссарымыздың қабылданғанына 28 жыл толуына орай, еліміз жүргізіп отырған гуманистік саясаттың іс жүзіндегі дәлелі ретінде Өзбекстан Республикасының Президенті «Бас бостандығынан айыру жазасын өтеп жатқан адам шын жүректен өкінеді. оның әрекеті мен «бір топ адамдарға рақымшылық жасау туралы» жарлыққа қол қоюды қалпына келтіруге бел байлауы маңызды тарихи факт болды.
Оған сәйкес, Ата Заңымыздың 93-бабының 23-тармағына сәйкес жасаған қылмыстары үшін түзеу мекемелерінде жазасын өтеп жатқан, жасаған іс-әрекетіне шын жүректен өкініп, түзелу жолына табанды түрде түскен 104 азамат рақымшылықпен босатылды. Осымен талай шаңыраққа қуаныш пен шаттық, балалар үшін әке мен шеше оралды. Елбасы рақымшылық жасаған әрбір азамат өзіне артылған сенімді ақтап, елімізде жүзеге асырылып жатқан ауқымды реформаларға лайықты үлес қосып, қоғамда өз орнын табады деп ойлаймын. Оған еш күмән жоқ.
Бұдан шығатын қорытынды: әрбір ел азат және өркендеген қоғам құруға ұмтылады, ең алдымен өзінің асыл мақсаттары мен міндеттерін Ата Заңында бекітеді. Шындығында, ол еліміздің ұлы мақсаттары мен міндеттерін, халықаралық деңгейде қабылданған адам құқығы мен заң үстемдігінің, демократияның қағидаттарын қамтиды.
