Kitoblar haqida siz bilmagan qiziq faktlar!

DO`STLARGA ULASHING:

Qadrli kitobxonlar, bu maqola siz uchun qiziq ekanligiga ishonchimiz komil. Biz sizlarga kitoblar haqida siz bilmagan eng qiziqarli 13ta faktni tayyorladik!

1-fakt: Gilgamish — eng qadimgi adabiy asar

Eng qadimgi epik adabiy asarlar qadimgi Mesopotamiyada bo‘lib, uning nomi “Gilgamish” deb nomlangan. Qog‘ozli kitoblar o‘sha paytda bo‘lmaganligi sababli, butun hikoya 12 ta jadvalga yozilgan. Bugungi kunda “Gilgamish”ning elektron variantlari ham bor.

2-fakt: Birinchi zamonaviy roman

Dunyodagi birinchi roman XI asrda “Genjining hikoyalari” bo’lib, uni Yaponiyalik Murasaki Shikibu yozgan.  Asl nusxada deyarli birorta qahramonning nomlari bo’lmagan. Ular Heian davridagi yapon sudining qoidalaridan kelib chiqqan holda lavozimi yoki “hurmatlovchi” sifatlar bilan atalgan.

3-fakt: Birinchi nashr etilgan kitob

Bu kitob Gutenberg Injili bo‘lib, u 1453-yilda Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg tomonidan chop etilgan.  Gutenberg Injil va Gutenberg matbuoti orqali inqilobiy o’zgarish sodir bo’lgan va insoniyat tarixida yangi davrni boshlagan.

4-fakt: Yozuv mashinasida yozilgan birinchi kitob

 Mark Tvenning “Missisipidagi hayoti” (1882) asari tarixchilar tomonidan nashriyotga yuborilgan dastlabki to‘liq yozuv mashinasi yordamida nashr etilgan kitob hisoblanadi.

5-fakt:  Kitoblarning tonnasi

Har yili dunyoda 755,755 ta yangi kitoblar nashr etiladi. 2017-yilning o‘rtalaridan boshlab xozirgacha dunyo bo’yicha 134,399,411 kitoblar nashr etilgan.

6-fakt: Eng katta kitob

Dunyodagi eng yirik «kitob» Mandayda, Myanmarda, Birma shahridagi Kuthodaw Pagodasida joylashgan. Kuthodaw Pagoda o‘z strukturalarining bazasini tashkil etgan 730 ta marmar jadvallar to‘plamiga ega. Jadvallarning to‘plamida Theravada Buddizmning to‘liq muqaddas diniy kitoblari mavjud.

Ushbu yirik «tosh kitob» 1857 yilda King Mindon Min tomonidan qurilgan va u oltin siyoh va qimmatbaho toshlar bilan bezatilgan.

7-fakt: Qog’ozdan qilingan eng katta kitob

Dunyodagi eng yirik qog‘oz kitob Birlashgan Arab Amirliklarining Dubay shahrida joylashgan. Bu kitob “Bu Muhammad Payg‘ambar“ deb nomlangan ulkan muqaddas kitob hisoblanadi. Kitob Mshahed Xalqaro Guruhi tomonidan yaratilgan va 2012-yil fevral oyida e’lon qilingan. Uning uzunligi 5 metr, enining uzunligi 8,06 metr, 429 ta sahifa va og‘irligi 3000 kilogrammdan ortiq.

8-fakt: Eng katta nashr etilgan kitob

Ananaviy tarzda chop etilgan eng yirik kitob Antuan de Sent-Exuperyning (bu aviatsiya dunyosining kashshofi bo‘lgan) “Kichik Shahzoda»ning braziliyalik nusxasi kitobidir. Uning uzunligi 3,08 metr, kengligi 2,01 metrni tashkil etadi. Bu kitob 2007-yil sentyabr oyida Rio-de-Janeyro (Braziliya) da bo‘lib o‘tgan Biannual kitob ko‘rgazmasida namoyish etildi.

9-fakt: Eng uzun roman

Eng uzun romanni Marcel Proust yozgan va uni “O’tmishdagi narsalarning xotirasi” yoki o’z ona tilida (fransuzcha) “A la recherche du temps perdu” deb nomlagan. Romanda 9,609,000 obraz borligi taxmin qilinmoqda.

10-fakt: Eng uzun audiokitob

Dunyoning eng uzun ovozli kitobi deyarli besh kundir. Kitob 2008-yilda Yaponiyada nashr etilgan va faylasuf, shoir hamda adabiyotshunos Takaaki Yoshimoto tomonidan ma’ruza qilingan.  Kitobning umumiy vaqti 115 soatu 43 daqiqadir.

11-fakt: Nashr etilgan eng qalin kitob

“Mukammal Miss Marple” kitobi chop etilgan eng qalin kitobdir. U 12,67dyum kengligida va 4,032 sahifadan tashkil topgan. Bu kitobini yozuvchi Agatha Christie Miss Marple ismli ayolga bag’ishlab yozgan. Kitob 20 ta qisqa hikoya va 12 ta sirli roman to‘plamidan tashkil topgan.

12-fakt: Eng qimmat kitob

Dunyodagi eng qimmat kitobning ilk nusxasi 1640-yilda Massachusets shtatining Cambridge shahrida chop etilgan «Bay Psalm Book» kitobidir. Ushbu kitob Yangi Dunyo’dagi matbuotda chop etilgan birinchi kitoblardan biri bo‘lib, Nyu-Yorkdagi 2013-yilgi kim oshdi savdosida 14,165 ming dollarga sotildi.

13-fakt: Dunyoda eng yaxshi sotilgan kitob

Dunyo bo’yicha hozirgacha eng ko’p o’qilgan va eng yaxshi sotilgan kitob bu — Injil (Xristianlarning muqaddas kitobi) dir.

Muallif:  Latofat Mansurova, TATU 2-bosqich talabasi

akt.uz