1870 yilda asos solingan. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2002 yil 20 fevraldagi PF-3029-son «Ilmiy-tadqiqot faoliyatini takomillashtirish to‘g‘risida»gi Farmoniga muvofiq Alisher Navoiy nomidagi O‘zbekiston Respublikasi Davlat kutubxonasi va Respublika ilmiy-texnika kutubxonasi negizida tashkil qilingan Alisher Navoiy nomidagi O‘zbekiston Milliy kutubxonasi uzoq tarixga ega. Turkiston general gubernatori K.P.Kaufman 1867 yil 16 avgustda Xalq maorifi vazirligi, Fanlar akademiyasi, Ommaviy kutubxonaga, Geografiya jamiyatiga, Rossiya Bosh shtabiga kutubxona tashkil etishga va kitob omborlaridan dublet nusxali nashrlarni berish bilan yangi kutubxona asosini yaratishga yordam berishni so‘rab murojaat qildi. Shu davr kutubxona tarixining boshlanish davri edi. 1870 yil mayida bo‘lajak Toshkent ommaviy kutubxonasining yadrosini tashkil qilgan 2200 dan ko‘proq jild (200 nomdagi) nashr yig‘ilgan edi, bu ommaviy kutubxonani ochishga imkon berdi. O‘lkaning katta bilimdoni va kuchli bibliofil, kutubxonaning birinchi direktori N.V.Dmitrovskiy (1841– 1910) o‘zining serg‘ayrat faoliyati bilan Toshkent ommaviy kutubxonasi tarixida uning ravnaqi uchun muhim rol o‘ynadi.
Kutubxona faoliyat ko‘rsata boshlagan davrda kitobxonlarning asosiy qismini harbiylar tashkil etgan.
Kutubxona Markaziy Osiyo mintaqasidagi yirik va qadimgi kitob saqlash maskanlaridan biri bo‘lib, 28 nomdagi turli noan’anaviy xizmatlarni ko‘rsatadi.
Alisher Navoiy nomidagi O‘zbekiston Milliy kutubxonasi axborot va madaniy-ma’rifiy muassasa bo‘lib, kutubxonachilik, bibliografik, ilmiy tadqiqot, ilmiy-metodik va axborot faoliyatini olib boradi. Kutubxona fondi mazmunan universal milliy va xorijiy matbuotning noyob to‘plamidir. Kutubxona faoliyatining bosh maqsadi, butun insoniyat bilimini aks ettirgan, avvalo, O‘zbekistonga va uning milliy manfaat lariga taalluqli hujjatlarning universal fondini yig‘ish, saqlash hamda jamiyat foydalanishi uchun taq dim etishdir.
Noyob va nodir nashrlar fondi kutubxona kitob kolleksiyasining faxridir, u 250 mingdan ortiq nashrdan iborat. Ularning 15 mingdan ortig‘i nodir kitoblar hamda qo‘lyozmalardir. Kutubxonaning o‘ta noyob to‘plamida O‘rta Osiyoning 1917 yilgacha bo‘lgan tarixi, etnografiyasi, madaniyati va geografiyasiga oid o‘ziga xos ensiklopediya bo‘lgan 594 tomlik noyob «Turkiston to‘plami» hamda A.P.Kun tuzgan 4 qismdan iborat 10 tomlik 1200 noyob fotosuratlarni o‘z ichiga olgan Turkiston o‘lkasi aholisining turmush tarzi, urf-odatlari to‘g‘risidagi «Turkiston albomi» alohida o‘rin egallaydi.
Respublika tarixi bo‘yicha XIX asrning oxiri XX asrning birinchi choragidagi o‘lkashunoslik mavzusidagi adabiyotlar, birinchi Turkiston litografik, vaqtli nashrlari, qo‘lyozma kitoblar kolleksiyasi, muqaddas kitob–Qur’onning turli nashrlari tadqiqotchilar uchun katta qiziqish uyg‘otadi. Kutubxonada qadimiy rus kitoblaridan XVI asr matbaa san’ati yodgorligi, Ivan Fedorov tomonidan 1581 yilda Ostrog shahrida bosilgan «Ostrojskaya bibliya» kitobi, 1647 yilda Moskvada cherkov-slavyan shrifti bilan bosilgan dunyoviy mazmundagi «Ucheniye i xitrost ratnogo stroyeniya pexotnix lyudey» birinchi rus kitobi, Petr davri kitoblari–Leontiy Magnitskiyning «Arifmetika»si (1703 yil), Buyuk Petr davri «Xmochnovskaya rukopis» va boshqalar mavjud. G‘arbiy Yevropa kitoblarining nodir kolleksiyasida 1489 yilda Nyurnbergda bosilgan «Devyataya Nemetskaya bibliya» inkunabuli, B.Erbeloning 1697 yilda Parijda nashr qilingan «Vostochnaya biblioteka»si mavjud.
Buyuk ajdodlarimiz Al-Buxoriy, At-Termiziy, Ahmad Yassaviy, Bahoutdin Naqshbandiy, Al-Xorazmiy, Al-Beruniy, Ibn Sino, Alisher Navoiy, Amir Temur, Mirzo Ulug‘bek, Bobur asarlari kutubxona fondida ko‘z qorachig‘idek saqlanmoqda. Cho‘lpon, Fitrat, U.Nosir, Hamza, G‘.G‘ulom, A.Qahhor va boshqa ijodkorlarning hayotligida chop etilgan asarlarning ilk nashrlari, rus adiblari A.S.Pushkin, L.N.Tolstoy, A.P.Chexov, A.N.Tolstoylarning asarlari bebahodir.
Xorijiy tillardagi adabiyotlar fondi 75 dan ziyod tillardagi ijtimoiy-siyosiy, gumanitar, tabiiy-ilmiy va texnika masalalariga oid nashrlar bo‘lib, bugungi kunda 350 mingdan ortiq nusxani tashkil etadi.
Kutubxonaning San’at bo‘limi o‘ziga xos notali-musiqaviy asarlar to‘plamini, o‘zbek klassik va jahon musiqasi gramplastinka yozuvlarini, 150 mingdan ortiq tasviriy va amaliy san’at nashrlarini jamlagan.
Texnikaga doir adabiyotlar (2 mln.dan ortiq nusxada) ham mazmuniga ko‘ra o‘ziga xos bo‘lib, me’moriy-texnik hujjatlar, sanoat kataloglari (qog‘ozda) to‘plami (33700 nusxadan ortiq)dir.
Avtomatlashtirish yangi axborot texnologiyalari bo‘limi yagona avtomatlashgan kutubxona tizimini qo‘llaydi va rivojlantiradi, elektron katalog hamda elektron ma’lumotlar bazasini yaratishda metodik yordam beradi.
Kutubxona o‘z nashriyot va bosmaxonasiga ega bo‘lib, noshirlik hamda matbaa faoliyati bilan shug‘ullanadi.
1988 yildan kutubxonachilik jarayonini avtomatlashtirishga, 1999 yildan Rossiya Davlat Ilmiy texnika kutubxonasining IRBIS avtomatlashtirilgan axborot dasturidan foydalangan holda vatanimiz va chet el yangi nashrlarining elektron katalogini yaratishga kirishildi. Kutubxonaning elektron katalogi bugungi kunda 25 mingdan ortiq yangi adabiyotlarning bibliografik yozuvlari va davriy nashrlarning analitik yozuvlarini saqlaydi. Kutubxona o‘z ma’lumotlar bazasini yaratmoqda va “Curret Content”, “MicroMedex”, “Medine”, EBSCO va ma’lumot bazalari bilan ishlash imkoniyatidan unumli foydalanmoqda.
Kutubxona 1923 yildan boshlab bosma asarlardan majburiy nusxa ola boshlagan. 1948 yilda kutubxonaga Alisher Navoiy nomi berilgan.
Kutubxona 1956 yildan buyon xalqaro kitob almashuvini amalga oshirib, uning sheriklari jahonning 24 mamlakatidan 30 dan ortiq tashkilotlardir. Kutubxona yirik xalqaro kutubxonachilik tashkilotlari: IFLA, YevroOsiyo kutubxonalar Assotsiatsiyasi, elektron kutubxonalar va yangi axborot texnologiyalarini ishlab chiqaruvchilar hamda foydalanuvchilar xalqaro Assotsiatsiyasining a’zosi.
Kutubxona ko‘plab xalqaro tashkilotlar va jamg‘armalar bilan, shuningdek, O‘zbekistonda akkreditatsiya qilingan chet mamlakatlarning elchixonalari bilan mustahkam ijodiy aloqalar o‘rnatgan bo‘lib, madaniyati, diniy qarashlari va tarixiy ildizlari turlicha bo‘lgan xalqlarning yaqinlashishiga o‘zining hissasini qo‘shmoqda.
Hozirgi kunda kutubxona fondi jahonning 75 tillaridagi deyarli 10 mln. nusxaga yetgan.
Kutubxona respublikamizdagi barcha kutubxonalarga kutubxonashunoslik, bibliografiyashunoslik va kitobshunoslik sohalari bo‘yicha metodik rahbarlik qiladi.
O‘ZBEKISTONNING YIRIK KUTUBXONALARI Metodik ma’lumotnoma
Alisher Navoiy nomidagi O‘zbekiston Milliy kutubxonasi nashriyoti
Toshkent – 2004
I have to thank you for the efforts you have put in penning
this site. I really hope to see the same high-grade
blog posts by you in the future as well. In fact, your creative writing abilities has inspired me to get my own site now 😉
Excellent pieces. Keep posting such kind of information on your blog.
Im really impressed by your site.
Hello there, You have performed an excellent job.
I’ll definitely digg it and individually recommend to my friends.
I am sure they will be benefited from this site.
Heya are using WordPress for your site platform? I’m new to the blog world but I’m trying to get started and set up my own. Do you need any html
coding knowledge to make your own blog? Any help would
be greatly appreciated!
I loved as much as you will receive carried out right here.
The sketch is tasteful, your authored material stylish. nonetheless, you command get got an nervousness over that you wish be delivering the
following. unwell unquestionably come more formerly again as exactly the
same nearly a lot often inside case you shield this increase.
quest bars http://bit.ly/3C2tkMR quest bars
It’s hard to find well-informed people about
this topic, but you seem like you know what you’re talking about!
Thanks scoliosis surgery https://0401mm.tumblr.com/ scoliosis surgery
Link exchange is nothing else but it is simply placing the
other person’s webpage link on your page at appropriate place and other person will also do same in support of you.
asmr https://app.gumroad.com/asmr2021/p/best-asmr-online asmr
Hi, yeah this post is in fact good and I have learned
lot of things from it about blogging. thanks. cheap flights http://1704milesapart.tumblr.com/ cheap flights
If some one needs to be updated with latest technologies after that he must
be pay a visit this website and be up to date daily.
ps4 games https://tinyurl.com/45xtc52b ps4 games
I am really loving the theme/design of your web site.
Do you ever run into any browser compatibility issues?
A few of my blog readers have complained about my website not operating correctly in Explorer but looks great in Opera.
Do you have any tips to help fix this issue? quest bars https://www.iherb.com/search?kw=quest%20bars quest bars
I am actually glad to read this webpage posts which contains tons of helpful data, thanks for
providing such data.
I have to thank you for the efforts you have put in penning
this site. I really hope to see the same high-grade
blog posts by you in the future as well. In fact, your creative writing abilities has inspired me to get my own site now 😉
I am regular visitor, how are you everybody? This post posted at
this web page is truly pleasant.
I used to be able to find good info from your blog
articles.
Excellent pieces. Keep posting such kind of information on your blog.
Im really impressed by your site.
Hello there, You have performed an excellent job.
I’ll definitely digg it and individually recommend to my friends.
I am sure they will be benefited from this site.
This paragraph presents clear idea in favor of the
new users of blogging, that in fact how to do blogging and
site-building.
Pretty! This has been an extremely wonderful article.
Thank you for supplying this information.
Thank you for the good writeup. It in reality was once a leisure account it.
Glance complex to far brought agreeable from you!
By the way, how could we keep in touch?
Heya are using WordPress for your site platform? I’m new to the blog world but I’m trying to get started and set up my own. Do you need any html
coding knowledge to make your own blog? Any help would
be greatly appreciated!
I loved as much as you will receive carried out right here.
The sketch is tasteful, your authored material stylish. nonetheless, you command get got an nervousness over that you wish be delivering the
following. unwell unquestionably come more formerly again as exactly the
same nearly a lot often inside case you shield this increase.
quest bars http://bit.ly/3C2tkMR quest bars
It’s hard to find well-informed people about
this topic, but you seem like you know what you’re talking about!
Thanks scoliosis surgery https://0401mm.tumblr.com/ scoliosis surgery
Link exchange is nothing else but it is simply placing the
other person’s webpage link on your page at appropriate place and other person will also do same in support of you.
asmr https://app.gumroad.com/asmr2021/p/best-asmr-online asmr
Hi, yeah this post is in fact good and I have learned
lot of things from it about blogging. thanks. cheap flights http://1704milesapart.tumblr.com/ cheap flights
If some one needs to be updated with latest technologies after that he must
be pay a visit this website and be up to date daily.
ps4 games https://tinyurl.com/45xtc52b ps4 games
I am really loving the theme/design of your web site.
Do you ever run into any browser compatibility issues?
A few of my blog readers have complained about my website not operating correctly in Explorer but looks great in Opera.
Do you have any tips to help fix this issue? quest bars https://www.iherb.com/search?kw=quest%20bars quest bars
Great post! We are linking to this particularly great content on our
site. Keep up the good writing. scoliosis surgery https://coub.com/stories/962966-scoliosis-surgery scoliosis
surgery