Елестетіп көріңізші, әлемдегі ең дана адаммен бірге саяхаттау мүмкіндігі бар. Ол сондай дана, сенен бұрын да, сенен кейін де онымен бірге саяхаттау бақыты бұйырмаған.
Данышпан сенің серігіңді бір шартпен қабылдайды. Сапар барысында данышпанның ешбір жұмысына араласпайсыз. Ол сізбен сөйлеспейінше, сіз сұрақ қоймайсыз. Данышпанның ісіне араласпауға, сапарда болған оқиғаларға шыдамдылық танытуға уәде берген соң, сапарға шығасың. Сіздің саяхатыңыз кемеде басталады. Кеменің иесі сізді құрметтейді. Кемені ақылсыз адам ғана тесіп өтеді. Кеме баяу суға тола бастайды. Саған көп жақсылық жасағаны үшін кеме иесіне алғыс айтудың орнына, данышпанның әрекетіне ашуланасың.
«Адамдығың қайда? Неге олай істедің?! сен ашулысың. Данышпан: «Сен менің ісіме араласпайсың ба? Мен не істесем де, сіз оған күмән келтірмес едіңіз, солай ма? Айтқан кезде берген уәдең есіңе түсті. Ашуыңды баса алмай, оның басқа істеріне араласпай, сұрақ қоймағаны үшін кешірім сұрағаның үшін данышпан сенімен бірге бола береді. Сіз бірге жүре бастайсыз. Сіз жолда кішкентай баланы кездестіресіз. Бір данышпан кедей, жоқ болып көрінген баланың қасына келіп, балаға ештеңе айтпастан оны өлтіреді. Оның жазықсыз баланы өлтіруіне оның кісі өлтіргенінен артық шыдай алмайсың.
«Неге бейкүнә баланың өмірін қидың?! Бұл бала саған не істеді? Осындай қатыгез адам болмасаң?!' сен данышпанға ашуыңды төгесің.
Данышпан: «Мен саған менімен бірге болуға шыдай алмайсың деп айтпадым ба? Ол сізге алдыңғы ескертуді еске түсіргенде, сіз өз қатеңізді еске аласыз. «Маған соңғы мүмкіндік беріңіз. Уәде беремін, егер мен сенің жұмысыңа кедергі келтірсем, сұрақ қойсам, уәдеме қайшы бірдеңе жасасам, сенімен жолды жалғастырмаймын» деп сендіресің.
Бір ауылға жетесің. Екеуіңіз де жолдың шаршауынан, аштықтан, сусызданудан шаршадыңыз. Ауыл адамдарынан ішіп-жеп сұрағың келеді. Қай есікті қағып алсаңыз да, ол сіздің бетіңізге қатты жабысады. Ешкім сені ойламайды. Ауыл ортасындағы бассейннің суын ішіп, бір-екі шаққан тамақты жеп, шетте демаласың. Біраз тынығып алған данышпан ауылдағы құлаған бақтың қабырғасын қалпына келтіруге аттанады. Қабырғаны шебер шебердей қалпына келтіреді. Жұмысын аяқтап, жолын жалғастыруды ойлаған кезде «осы ауылдың адамдары бізге жақсылық жасамады. Олар тамақ пен су бермеді. Сен олардың қабырғасын жөндедің. Тым болмаса қабырғаны қалпына келтіруге ақша алсаңыздар, біздің мұқтажымызға жетеді!». – дедің данышпанға.
Сенімен серігіміз осымен бітеді!- деп бастады сөзін данышпан. – Уәделеріңізді орындай алмадыңыз. Мен енді сенімен бірге бола алмаймын! Сіз мені үшінші рет сұрап отырсыз. Әрине, сапарда куә болған оқиғаларға шыдамдылық таныту сізге оңай болған жоқ. Мен сендерге жолдарымызды ажыратқанға дейін жолда не көргендерің туралы түсінік беремін. Жолға шыққанда мінген кеменің иесі бізге құрмет көрсетті, бірақ ол өз кемесін тесіп жібергені үшін маған ашуланды. Мен кеменің иесін марапаттау үшін ол кемені тесіп өттім. Кедей, жоқ болса да адамдарға жақсылық жасауды ұнататын кеме иесінің қармағын мен тесіп өтпесем, шайқасқа дайындалу үшін айналадағы күшті кемелердің барлығын тартып алған озбыр патша оның да қолын тартып алар еді. кеме. Кемесі қолынан шығып кетпесін деп тесіп жібердім.
Жазықсыз сәбиді өлтіргенім үшін маған ашуланғаныңызды білемін. Баланың ата-анасы діндар, жақсы адамдар. Бала аман болса, есейіп, ата-анасын қыспаққа алар еді. Сондай жақсылардың баласы зұлымдыққа ұшырамасын деп, сол баланы өлтірдім. Бұл бала қайтыс болды, олардың тағы бір баласы болады. Иншалла, құрсағындағы перзенттері оларға қиянат жасамайды, лайықты перзенттер болады.
Бізге жақсылық жасамаған ауыл адамдарының қабырғасын қайта тіккеніме ашуланып та, таңдандыңыз да. Ауылда қалпына келтірген қабырғам жетім баланың қабырғасы еді. Осы қабырғаны қалпына келтірмесем, ешкімге жақсылық жасамайтын ауыл адамдары жетім қабырға мен қабырғаның астындағы қазынаға иелік етуге тырысады. Қабырғаның астында қазына барын ешкім білмейді. Жетім бала өсіп, өз мүлкіне ие болмайынша, қазына көрінбес үшін қабырға салдым. Енді түсіндің бе, балам? Енді түсіндің бе, балам, мен оның кемесін қорғаймын деп тескенімді, баласы қиналмасын деп туған таңбасын көрсеткенімді, жетімге көмектесу үшін қабырға салғанымды? Мені серік етіп көруге шыдай алмадың. Естігендерің сабақ болып, басыңа келген уайымға сабырлықпен қарайсың деп сенемін.
Қасиетті Құранды зиратта оқитын кітап деп түсінетіндер, бейсенбі күні кешке «Ясин» оқу үшін қолына Құран алғандар, Құранмен бітіруден басқа қатысы жоқтар. бұл Рамазанда, Хизр алейһиссалам хикаясынан өмірлік сабақ Олардың оны алуы сенгісіз, әрине. Құранды өмірдің айнасы ретінде қолданбай, діни рәсім мен белгілі бір күндері оқылған кітап сияқты әрекет ететіндер өмірдің уайым-қайғысында Аллаға емес, медицинаға табынуға мәжбүр. Өмірге Хизр алейһиссаламның оқиғасы тұрғысынан қарай білген мұсылман басына түскен бақытсыздыққа сабыр етуді біледі.
Қасымызда қаңғып, басымызға түскен бәлелердің хикметін білдіретін Хизр, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын! Ойланатындарға екі нәрсені ұсынамын: Құран тәпсірі мен Пайғамбарлар тарихын қайта-қайта оқы! Өйткені Құран – өмір жолбасшысы, ал Пайғамбарлар тарихы – азап тарихы. Азаптар тарихын ғана емес, Пайғамбарлар тарихын оқыған адам азап алдында өзін қалай ұстау керектігін, ақыреттегі сауапты да көре алады. Алла тағала баршамызға өмір жолында Хизр алейһиссаламмен бірге жүрген Мұсадай жүріп, ақыретке жетуді нәсіп етсін!
