Елім, мен саған арнап өлең бітірдім,
Мен сіздің салыстыруыңызды ешқашан таппадым.
Ақындар бар, бүкіл ел
Олам аро атаған танхо.
Олар өлеңді тым алысқа ұшырды,
Қанаттағы күміс ел.
Алайда әлемде бір мемлекет бар
Аяқталмаған эпос бар:
Менің дәрменсіз қаламым ғана,
Өзбекстан менің Отаным!
Мен жұмақты іздеп жүрмеймін,
Таба алмасам темекі тартпаймын.
Мен ертегі айтып отырмаймын,
«Мусалло» дедім мен.
Оны кеудеңнен шығар,
Мұғалім ғалым болған.
Гафур Гулам сезінген мақтаныш
Сіз жасай алатын әлемге эпос.
Алыс тарих менің қадамым,
Өзбекстан менің Отаным!
Өлең көлемі жағынан үлкен, әрқайсысы 10 жолдан тұратын 14 тармақтан тұрады. Барлығы - 140 жол. Топтағы тақ және жұп жолдар бір-бірімен рифмаланып келеді. Әр топтың соңғы байты бір-бірімен рифмаланады. Өлең өте маңызды тақырып – Отанымыздың намысы туралы жазылған. Ендеше, ақын Отан деген киелі тақырыпты қалай нұрландырады? Оның бұл туралы айтатын жаңалығы бар ма?
Бірге көрейік.
Міне, ақынның туған жері туралы өлеңі. Оны әлемдегі ең әдемі жерлермен салыстырғысы келеді. Жоқ, ондай жер жоқ. Онымен жұмақты да салыстыруға болмайды. Бұл ел бірегей. Бұл аяқталмаған эпопея. Оны суреттеуге қалам қауқарсыз. «Өзбекстан – менің Отаным!» өлеңінің әрбір тармағы. мақтанышпен аяқталады. Айта кету керек, бұл пікірлер 1968 жылы айтылған. Ол кезде «КСРО - біздің жалғыз Отанымыз!» Жалған ұран миллиондаған адамдардың санасына сіңіп кетті. Абдолла Орипов мынадай жағдайларда:
«Өзбекстан – менің Отаным!» — деп айғайлады. Бұл батылдық еді.
Өлеңді талдауды жалғастырамыз. Иә, бұл елдің баламасы жоқ. Ұстаз Хамид Олимжон осы елдің көктемі – дүние жүзіне тараған дәуір осі туралы жазған. Оның елі сондай әдемі, сондай сиқырлы.
Тарих ше?! Тарих та намыс тарихы. Ақын елінің өткеніне көз жүгіртеді. Сонау тарих қойнауынан ұлы бабаларды көреді. Міне, жарты дүниені жаулап алып, ұлы патшалық құрған қожа. Алыстан 1018 жұлдызды анықтап, «аспан ғылымын» жасаған немересі Ұлықбек.
Ғасырлар ақын санасынан «кемшілік пен сұлулыққа қарап» өтеді. Бұл жерде автор бір нәрсеге тоқталады. Ол беруни! мың жыл бұрын ашқан жаңалықтарымен әлемді таң қалдырып келе жатқан ұлы бабамыз. Ол Америка континентін Христофор Колумбтан бес жүз жыл бұрын болжаған болатын. Ол Үнді мұхитының жағасында ұзақ зерттеулер жүргізіп, бұл сулардың алыс құрлықтан қайтып келетінін болжаған. Және бұл американдық болып шықты. Оның ашқан даңқы Колумбқа өтті. Сондықтан да ақын Колумбта қиналады.
Отан тарихында елеусіз қалдырмайтын тағы бір тамаша тұлға бар. Бұл Науаи. Бұл ежелгі дүние көптеген жауынгерлерді көрген. Бірақ сөздің жауынгерлері аз келді. Әлішер Науаи – қаламымен әлемді жаулап алған, дүниені аласапыранға айналдырған қайраткер. Олармен мақтанбауға бола ма?!
Осы ұлы тұлғалардың жаратушысы – «бардан ұлы», «бардан сүйікті» халық. Келесі өлеңдерінде ақын осынау ұлы да аяулы Отанның бейнесін сомдайды. Осындай ұлы перзенттерді әлемге жеткізген, олардың даңқын ғасырлар бойы алып келген де осы халық. Оның бірінші қасиеті – балаларына деген шексіз махаббаты. Ақын халық тарихына осы тұрғыдан қарайды. Халқымыздың бейнесі отқа күймейді, суға батпайды. Үстіне ат мініп кім келмеді. Шыңғыс саған қызғанышпен келді. Бұл дүниеден сені жоғалтып алу ниетімен келді. Жаләлиддин сабан болып, өзеннен секіріп, аман қалдың. Содан кейін революция болды. Бұл да апат болды. Сіз көмек сұрап айқайладыңыз. Қараңғы түндерің шейіттердің қызыл қанынан қып-қызыл болды. Содан кейін фашистер келді. Қаныңыз қайтадан ағып кетті. Бірақ сен өлмедің, өлмедің. Ешбір жау сені жоғалта алмайды. Аты аңызға айналған самандай құлшылыққа айналған Отанның қирандысының астынан шықтыңыз. Негізі өзбек деген өзбек кезі ғой, Өзбекстан дегенде өзбек елестейді.
Бұл поэма тағы бір белгілі ақын Еркін Вахидовтың «Өзбегім» поэмасымен бір мезгілде дерлік жазылған және екі шығарманың да халқымыздың болмысын тануда алатын орны ерекше.
