Әйелдің етеккір циклінің белгілі бір кезеңінде аналық безден жұмыртқа жасушаларының пісіп, жатыр түтіктеріне түсіп, ұрықтандыруға дайын болуы овуляция деп аталады.
Әйел үшін овуляцияны білу маңызды.
Өйткені овуляция күні жыныстық қатынасқа түскеннен кейін және одан бірнеше күн бұрын және одан кейін (егер басқа факторлар болмаса - мысалы, жыныстық жолмен берілетін аурулар, қосымша контрацептивтерді қолдану және т.б.) жүктіліктің ықтималдығы жоғары.
Овуляцияға байланысты ерлі-зайыптылар жүктіліктен аулақ бола алады, яғни овуляция күндері жыныстық қатынасқа түспеу немесе жыныстық қатынасқа түскен болса да, презервативті пайдалану. Бірақ овуляцияның нақты қашан болатынын білу өте қиын.
Овуляцияны қалай анықтауға болады:
1. Ультрадыбыстық диагностика арқылы (ең дәл әдіс).
2. Овуляция тестілері (дәріханада сатылатын арнайы сынақ: овуляцияны сынаушыға зәрді түсіру арқылы анықтайды).
3. Қан сынағы.
4. Ректальды (анус) температураны бақылау (мұнда тік ішектің температурасы бірнеше ай бойы анықталады. Ол үшін термометрді күнде таңертең тұрмай анусқа салып, 5 минут ұстайды. Күнделікті температура тіркеледі. Тұрақты көтерілу. Температурада овуляция процесінің жақындауымен байланысты.Температураның ең жоғары деңгейге көтерілуі овуляцияның жақындап келе жатқанын көрсетеді.Температураның көтерілуі және төмендеуі овуляцияның өткенін көрсетеді.Егер температура жоғары болып қала берсе, жүктілік болған болуы мүмкін.Бұл жыныс мүшелерінде жұқпалы ауру болмаса ғана сенімді әдіс)
5. Қынаптағы сұйықтық (овуляция кезінде қынаптан бөлінетін сұйықтық көбейеді, созылады және жұмыртқаның ақтығына ұқсас түсті болады. Овуляциядан кейін қынаптағы сұйықтықтың әлдеқайда аз немесе мүлдем жоқ екені байқалады).
6. Ауырсыну (менструальдық циклдің ортасында пайда болатын арқадағы, кеудедегі және төменгі іштегі ауырсыну овуляцияны көрсетуі мүмкін).
7. Кейбір әйелдер овуляция кезінде либидоның жоғарылауын (жыныстық ниет) сезінеді.
Овуляция күнін есептеу әдісі (овуляция күні айналасында жыныстық қатынастан бас тарту немесе жыныстық қатынас кезінде презервативті пайдалану) сенімсіз екеніне қарамастан, оны көптеген адамдар пайдаланады. Ал жүкті болғысы келетін әрбір әйел овуляция күні немесе бірнеше күн бұрын және кейін жыныстық қатынасқа түсуі керек.
