РОССИЯ дар солхои 1918—1939

БО ДӮСТОН мубодила кунед:

РОССИЯ дар солхои 1918—1939

ПЛАН.

1. чамъияти коммунистии большевикй.

2. Чанги гражданй ва интервенцияи хоричй.

3. Ташкил ёфтани СССР.

4. Индустрикунонй ва коллективонидани хочагии кишлок.

5. Сиёсати берунии СССР дар солхои 20 ва 30-ум.

         Большевикон чамъияти навро, ки мехостанд чамъияти коммунистй барпо кунанд. Ба акидаи онхо: ин чамъият дар инкишофи худ бояд ду мархаларо тай кунад. Марҳилаи якум социализм, ва марҳилаи дуюм коммунизм даъват кард

         Социализм зинаи поёнии чамъияти коммунистй, коммунизм бошад зинаи олй буд. Вай дар натичаи тараккиёти баланди таърихии социализм ба вучуд омадааст.

         1917 ноябри соли 14 Хукумати Советй дар бораи дар заводу фабрикахои шахей мукаррар намудани назорати коргарй карор кабул кард.

         Совети Олии хочагии халк 1917 декабри соли 1 барои рохбарй ба сектори давлатии хочагии халк ташкил карда шуд. Ба ин Совет ваколатхои калон дода шудааст. Аз ҷумла, метавонист ҳама гуна корхонаро мусодира кунад, ҳабс кунад ва баста кунад.

         Аз бахори соли 1918 ба амал баровардани декрет «Дар бораи замин» cap шуд. Хамаи замин моликияти давлатй эълон карда шуд. Моликияти замини ичоракор катъ гардид. Ба дехконон таксим кардани замин огоз ёфт. Дар шудгори замин истифода бурдани мехнати кироя манъ аст.

         Ин боиси эътирози шадиди табақаи миёна (қаноатманд) ва деҳқонони сарватманд (кулагҳо – коргарони кироя дар коркарди замин) гардид.

         Кулакхо аз сиёсати Хукумати Советй норозй буда, ба давлат аз руи нархи мукарраркардаи давлат галла фурухтанро рад карданд. Дар натича дар мамлакат нарасидани озука ба амал омад.

         Аз май соли 1918 дар мамлакат ба комиссариати (вазорати) озукаворй ваколатхои фавкулодда дода шуданд. Дар мамлакат савдои озоди галла манъ карда шуд.

         Хануз соли 1918 ба маблаги 13 млн. пуд галла ва 50 млн. гектар замин азхуд карда шуд. Дар баробари хамин давлат дар заминхои зиёдатии ба дехконон таксим кардашуда ба сохтмони совхози (совхозй), яъне корхонаи хочагии кишлоки Давлати Советй шуруъ намуд. Коркунони совхозро коркунони хочагии кишлок хисоб мекарданд. Дар охири соли 1918 шумораи совхозхо бештар аз 3 хазор ва масохати замини онхо 2 миллион нафар буд. кариб як дазор буд.

         Тобистони соли 1918 чанги васеи гражданй cap шуда, то охири соли 1920 давом кард. Дар ин солхо маъракахои истилогарй ба мамлакатхои Антанта низ ташкил карда шуданд. Барои ҳамин. Давраи аз тобистони соли 1918 то охири соли 1920 ба таърихи Давлати Советй хамчун давраи чанги гражданй ва дахолати хоричй дохил шуд.

         Дар мохи январи соли 1918 Румыния аз вазъияти душвори Хокимияти Советй истифода бурда, Бессарабияро ишгол кард. Дар моххои март—апрель Англия, Франция ва ШМА ба Мурманск ва Архангельск, Япония, ШМА ва Англия ба Шарки Дур кушунхо фиристоданд. Туркия Арманистон ва қисми зиёди Озарбойҷонро ишғол кард. Нерӯҳои Бритониё як қисми Туркманистонро ишғол карданд.

         Аз соли 1919 Хукумати Советй дар мамлакат сиёсати «коммунизми харбй»-ро чорй кард. Мундариҷаи он ҷорӣ намудани ғизои ба ном razvyorstkast буд. Таксимоти озукаворй — ин ба давлат супурдани тамоми махсулоти зиёдатии хочагии кишлок мебошад. Ба давлат галла лозим буд, ки сокинони шахрхои гурусна (коргарон, ки такьягохи асосии Хокимияти Советй буданд) ва Армияи Сурхро бо нон таъмин кунанд.

         1918 ноябри соли 18 хокимият дар Сибирь ба дасти гвардиячии сафед адмирал А.В.Колчак гузашт. Ӯ худро Ҳокими олии Русия эълон кард. Мохи январи соли 1919 генерал Е. К.Миллер, дар шимолу гарб генерал Н.Н.Юденич, дар чануб диктатураи А.И.Деникин.

1. Дар ибтидои соли 1920 аскарони советй бо фармондехии С.Каменев ва М.В.Фрунзе армияи А.В.Колчакро торумор карданд. Худи вайро дастгир карда, парронданд. Баъди торумор гардидани армияи А.В.Колчак, бахори соли 1920 Армияи Сурх ба самти Шарки Дур ба харакат даромад. Дар ин давра Шарки Дурро Япония ишгол карда буд. Соли 1922 Армиям Сурх шахри Владивостокро ишгол карда, Шарки Дур аз гвардиячиёни сафед ва интервентхо тоза карда шуд.

         Дар натичаи чанги гражданй ва дахолати хоричй Россиян Советй талафоти калон дод. Масалан, зарар ба хочагии халк 50 миллиардро ташкил медихад. суми тиллоро ташкил дод. Дар соли 1920 истехсоли махсулоти саноат назар ба соли 1913-ум 7 баробар, махсулоти хочагии кишлок 3 фоиз кам шуд. 8 миллион нафар одамон дар майдонхои чанг, инчунин гуруснагй ва беморй, террори сафеду сурх халок шуданд. одам вафот кард. 2 миллион шахсе, ки паноҳгоҳи сиёсӣ хостааст, кишварро тарк кард. Зиёда аз 75 хазор нафари онхо интеллигенциям пешкадаму боистеъдод буданд.

         Хукумати Советй мачбур шуд, ки сиёсати «коммунизми харбй»-ро бекор карда, дар бахори соли 1921 ба чои он сиёсати нави иктисодиро гузаронад. Самтхои асосии сиёсати нави иктисодиро иктисодчии машхур М.А.Лорин кор карда баромад.

1. Ба чои развёртка андози озука чорй карда шуд. Ин андоз, аввалан, аз развёртка 2 баробар кам буд.

         Дар солхои аввали Хокимияти Советй корхонахои хурду миёнаи миллй кунондашуда ба сохибони худ баргардонда шуданд. Ба шахсони алохида ичозат дода шуд, ки чунин корхонахо кушоянд. Гайр аз ин, ичораи воситахои истехсолот чорй карда шуд.

         Капитали хоричй ичозат дода шуд. Онхо ба ичора гирифтани корхонахои Давлати Советй шуруъ карданд.

         Кори корхонахо дар асоси хисоби хочагй чорй карда шуд. Ин бошад, ба корхонахо имконият дод, ки харочоти худро тадричан пушонда, худро бо пул таъмин кунанд.

         Музди мехнат аз нав баркарор карда шуд.

         1922 декабри соли 30 чор республика ба давлати ягона — СССР — Иттифоки Республикахои Советии Социалистй муттахид шуданд. Инхо буданд: РСФСР, Украина, Белоруссия ва Республикаи Советии Федеративии Социалистии Закавказье (Озарбойчон, Арманистон ва Гурчистони муттахид). Съезди намояндагони ваколатдори онхо (Съезди якуми Советхои СССР) 1922 декабри соли 30 Декларация ва Шартномаи барпо намудани СССР-ро кабул кард. Дар соли 1924 Конституциям ин давлати нав кабул карда шуд.

         То соли 1940 ин империя аз хисоби поймол кардани хукукхои дигар халкхо васеъ мешуд. Туркистонро ба 5 «давлат» таксим карданд. Дар ин чо Узбекистон, Точикистон, Туркманистон, Киргизистон, Казокистон ташкил карда шуданд. Дар солхои 1925—1936 онхо яктои онхоро «ихтиёран» ба хайати империяи сурх дохил карданд. Ин империя аз 15 ҷумҳурии "мустақил", "баробар дар байни баробар" иборат буд. Дар асл, онҳо дар дохили Русия мустамлика буданд.

         Дар солхои 20-ум Хукумати Советй ба амалй гардондани плани сохтмони социализм шуруъ намуд.

         Дар китобхои таърихии даврони собик ин накша «Плани ленинии сохтмони социализм» ном дошта, аз се кисм: индустрикунонии мамлакат, коллективонидани хочагии кишлок ва ба амал баровардани революцияи маданй иборат буд.

         1925-уми диети большевикон (коммунистон), ки соли XNUMX барпо гардид, рохи индустрикунониро эълон кард. Индустрикунонй маънои процесси ба вучуд овардани истехсолоти калони механиконидашударо дошт.

         Дар солхои 1929—1937 хамагй кариб 6 корхонаи калони саноатй (дар як сол 600—700) сохта шуд. То соли 1937 Давлати Советй аз чихати истехсоли махсулоти саноат дар чахон баъд аз ШМА чои дуйумро ишгол мекард.

         Дар соли 1927 съезди XV партияи большевикон дар бораи пурра коллективонидани хочагии кишлок карор кабул кард.

         Дар натичаи коллективизация хочагихои миёнаи дехконие, ки дар кишлок алохида амал мекарданд, бархам дода шуда, ба чои онхо хочагихое, ки дар асоси мехнати коллективона (чамъиятй) махсулоти хочагии кишлок истехсол мекунанд (колхозхо номида мешаванд) ташкил карда шуданд.

         Колхоз худаш зироат парвариш карда наметавонист. Вай бо ихтиёри худ махсулотро фурухта наметавонист. Аз ин чост, ки собик империяи Сурх ахолии худро бо махсулоти хушсифату зарурии хочагии кишлок таъмин карда натавонист ва мачбур шуд, ки онро аз хорича харад. Коллективизация бо рохи ба кор бурдани чазои берахмона гузаронда мешуд.

         Дар натичаи коллективонидани мачбурй истехсоли махсулоти хочагии кишлок хеле кам шуд. Дар натича солхои 1932—1933 гуруснагй ба амал омад ва 5 млн. Зиёда аз XNUMX хазор кас аз гуруснагй халок гардид.

         Вазифаи асосии революцияи маданй аз он иборат буд, ки ба акибмонии маданияти аз режими кухна меросмонда бархам дода, интеллигенцияи социалистй ташаккул дода, маданиятро ба сиёсати партия тобеъ гардонад, дар чамъият хукмронии идеологияи ягона — идеологияи коммунистиро мукаррар кунад.

Дар охири солхои 30-ум Давлати Советй барои хочагии халк ба кадри зарурии мутахассисони соф тайёр карда тавонист ва дар соли 1930 таълими умумии хатмии ибтидой чорй карда шуд. Дар соли 1932 8 фоизи бачагони 11—98-сола ба мактабхо рафтанд. Дар соли 1934 таълими 10-сола чорй карда шуд. То соли 1939 81,2 фоизи ахолии СССР савод дошт.

         Соли 1922 Германия Давлати Советиро амалан ба расмият шинохт ва муносибатхои тичоратию иктисодии байни хар ду мамлакат инкишоф ёфтанд.

         Соли 1924 Британияи Кабир Давлати Советиро ба расмият шинохт. Дар байни давлатҳои бузург танҳо ИМА масъалаи эътирофи империяи сурхро баррасӣ кард.

         Дар солхои 1925—1927 ба Хукумати Советй муяссар гардид, ки бо Туркия, Литва, Эрон ва Афгонистон дар бораи бетарафй ва хучум накардан шартномахо имзо кунад.

         Хукумати Советй тачовузи Италияро ба мукобили Эфиопия дар соли 1935 махкум кард. Вай ба куввахое, ки ба мукобили дар Испания барпо намудани диктатурам фашистии генерал Ф Франко мубориза мебаранд, ёрии харбй ва молиявй расонд.

         Соли 1933 ШМА Давлати Советиро ба расмият шинохт ва бо он муносибатхои дипломатй баркарор кард. Дар соли 1934 Империяи Сурх ба Лигаи Миллатхо кабул карда шуд.

         1939 августи соли 23 дар байни Давлати Советй ва Германия шартномаи 10 сол дар бораи хучум накардан ба имзо расид.

         Хамин тавр, дар байни ду чанги чахонй Давлати Советй барпо ва мустахкам гардид. Большевикон чамъияти нав барпо карданд. Аммо ин чамъият бо шамшеру хун сохта шудааст. Ӯ мехост, ки ҷаҳонро инқилоб кунад. Вай репрессияҳоро анҷом дод. Вай ба вартаи маънавй рафта, бо фашизм забои кард.

Саволҳои назоратӣ.

1. Ҷанги шаҳрвандӣ ва интервенцияи хориҷӣ дар Русия чӣ сабаб шуд?

2. Мазмуни сиёсати «коммунизми харбй»-ро тавсиф кунед.

3. Чаро Хукумати Советй мачбур шуд, ки сиёсати «коммунизми харбй»-ро бекор кунад?

4. Мазмуни сиёсати нави иктисодиро фахмонед.

5. СССР кай ташкил ёфт?

6. Индустриализатсия чист?

7. Окибатхои фочиавии коллективонидани хочагии кишлокро тасвир кунед.

8. Франция, Англия ва ШМА СССР-ро кай ба расмият шинохтанд?

Ибораҳои асосӣ.

         - Ҷанги шаҳрвандӣ,

         — Чамъияти «Социалистй» ва «Коммунист».

         — «Коммунизми ҳарбӣ»

         — Сиёсати нави иктисодй.

         — Индустрикунонй, коллективизация, революциям маданй.