БО ДӮСТОН мубодила кунед:
Синдроми Даун чист?
Синдроми Даунро аввалин маротиба духтури англис Ҷон Лангдон Даун муайян кардааст. Маҳз ҳамин табиб тавонист кӯдакони гирифтори ин бемориро бо назардошти аломатҳои хоси онҳо гурӯҳбандӣ кунад.
Баъдтар, духтур Ҷером Лежюн маълум кард, ки синдроми Даун як бемории ирсӣ аст ва дар ин беморӣ дар одам ба ҷои 21 хромосомаи 2 3 нусха дорад.
Инчунин намудҳои хеле камёб (6%)-и синдроми Даун мавҷуданд, ки шумораи хромосомаҳо на ҳамеша се маротиба зиёд мешаванд ё на ҳама ҳуҷайраҳои бадан хромосомаи иловагӣ доранд.
Синдроми Даун як бемории маъмултарини генетикӣ мебошад.
Сабаби синдроми Даун чист?
Ягон сабаби равшан нест. Дар айни замон, шароити маъмултарине, ки боиси таваллуди синдроми Даун мешаванд, муайян карда шудаанд.
Ин ҳолатҳо инҳоянд:
-
Синну соли модар. Ҳар қадар калонтар шавад, эҳтимоли таваллуди кӯдаки гирифтори синдроми Даун зиёд мешавад. Аммо заноне, ки то 35 солагӣ таваллуд кардаанд, метавонанд кӯдаки гирифтори синдроми Даунро низ ба дунё оранд.
Падару модар хешовандони наздик мебошанд.
Аммо пажӯҳишҳои ахир нишон медиҳанд, ки тарзи зиндагии модар ё падар сабаби таваллуди кӯдак бо бемории синдроми Даун намешавад. Инчунин, ҳашарот ба синдроми Даун ҳеҷ иртиботе надоранд.
Дар бораи синдроми Даун чиро бояд донист?
Давомнокии миёнаи умри кӯдакони гирифтори синдроми Даун 60 сол аст. То асри бистум ин нишондод 20-25 сол дошт.
Ҳама кӯдаконе, ки бо синдроми Даун таваллуд мешаванд, дорои нуқсонҳои сабук ё шадиди зеҳнӣ мебошанд.
Кӯдаконе, ки бо синдроми Даун таваллуд мешаванд, дар муқоиса бо кӯдакони дигар аз ҷиҳати ақлӣ ва ҷисмонӣ суст мебошанд.
Оё кӯдакони гирифтори синдроми Даун бемориҳои дигар доранд?
Дар чунин кӯдакон бештар гирифтори нуқсонҳои модарзодии дил, бемории Алтсгеймер, марг дар хоб, аутизм, лейкоз, хурӯҷ аст.
Ҳарчанд кӯдакони гирифтори синдроми Даун ба аъзои оилаи худ монанд бошанд ҳам, онҳо сохтори беназири чеҳра доранд. Ин намуди зоҳирӣ аввалин нишондиҳандаи он аст, ки онҳо синдроми Даун доранд.
Оё синдроми Даун табобатшаванда аст?
Ин бемориро табобат кардан ғайриимкон аст, аммо беҳбуди рушди кӯдаки гирифтори бемории синдроми Даун бо анҷоми муолиҷаҳои вижаи ҷисмониву равонӣ имкон фароҳам меорад, ки ӯ дар ҷомеа ҷойгоҳи худро дошта бошад.
Мутаассифона, табибон ба кӯдакони гирифтори синдроми Даун таваҷҷуҳи зиёд зоҳир кардан намехоҳанд.
Чӣ қадаре ки кӯдакони гирифтори синдроми Даун таваллуд шаванд, то синни 5-солагӣ аз ҷиҳати ҷисмонӣ, равонӣ ва забонӣ инкишоф ёфта бошанд, ҳамон қадар барои кӯдак ва волидонаш осонтар мешавад.
Оё дар давраи ҳомиладорӣ маълум мешавад, ки кӯдак гирифтори синдроми Даун аст?
Санҷишҳои махсуси хун, скрининг, амниосентез, санҷишҳои биопсия кӯмак мекунанд, аммо натиҷаҳои онҳо ҳеҷ гоҳ 100% дақиқ буда наметавонанд.
Дар тарбияи кӯдаки гирифтори синдроми Даун чӣ бояд муҳим бошад?
1. Чунин кӯдакон аз ҷиҳати равонӣ аз ҳамсолони худ ақиб мемонанд;
2. Қобилияти тамаркуз дар як ҷо хеле паст аст;
3. Кӯдакро мунтазам ба муоинаи табиб бурдан ва муолиҷаи заруриро гирифтан зарур аст;
4. Кӯдак аз ҷиҳати ҷисмонӣ аз ҳамсолонаш ақиб мемонад;
5. Ҷустуҷӯ ва муошират бо волидони кӯдакони гирифтори синдроми Даун аз ҳар ҷиҳат сабукӣ аст.
6. Барои пайдо кардани барномаҳои махсуси барқарорсозӣ барои бемории синдроми Даун ва дар онҳо иштирок кардан бамаврид аст.
7. Бо кўдак рафтан ба майдончањо, ќањвахонањо, боѓњое, ки дигар кўдакон мераванд, натиљаи хуб медињад;
8. Аз кӯдак шарм надоштанро ёд гирифтан лозим мешавад;
9. Бењтараш кўдакро аз љомеа нагиред, ба љои дастгирии моддию иљтимої пурсед;
10. Ба афсурдањолї дучор нашавед. Ин кудак мисли хар бача падару модари худро хеле дуст медорад ва онхо ба мехру мухаббати онхо мухточанд.
Дар ИМА ва кишварҳои Аврупо кӯдакони гирифтори синдроми Даун ба мактаби муқаррарӣ мераванд ва ба муҳити он ҷо ба осонӣ мутобиқ мешаванд.
Нақши кӯдакони гирифтори синдроми Даун дар ҷомеа чӣ гуна аст?
Чунин кӯдаконро «бачаҳои офтобӣ» меноманд. Зеро гоҳо хашмгин ва хашмгин ҳастанд, аммо дар асл онҳо кӯдакони хеле кушодадил, меҳрубон, самимӣ ва хайрхоҳанд.
Дар Аврупо ва ИМА ба чунин кӯдакон таваҷҷӯҳи зиёд дода мешавад, онҳо таҳсил мекунанд, кор мекунанд ва ҳатто оиладор мешаванд. Аммо барои ин аз таваллуд бо онҳо бо ҳар роҳ мубориза бурдан лозим аст.
Оё кӯдаки гирифтори синдроми Даун гулобӣ аст?
Писарони гирифтори синдроми Даун безурётанд. Занон имкони таваллудро доранд, аммо тақрибан 50% фарзандони онҳо бо бемории ирсӣ таваллуд мешаванд.
Дар ҳомиладорӣ Агар не, кай ба кӯдак гирифтори синдроми Даун ташхис мешавад?
Ҳамин ки кӯдак ба дунё омад, маълум мешавад, ки ӯ гирифтори синдроми Даун аст.
Сохти чеҳраи ӯ беҳамто буда, забонаш аз даҳони калонаш каме берун мебарояд. Дастҳо ва пойҳо аз бадан кӯтоҳтаранд. Мушакҳо гипотония (ором) мебошанд. Бо дидани ин нишонаҳо, духтур барои тасдиқи бемории Даун ташхиси генетикиро фармоиш медиҳад.
Волидони кӯдакони гирифтори синдроми Даун низ ба дастгирии равонӣ ва иҷтимоӣ ниёз доранд.
