Далелҳо дар бораи илм

БО ДӮСТОН мубодила кунед:

Далелҳо дар бораи илм

Инсон агар роҳи худро бо нури илм мунаввар накунад, дар кӯчаи зулмот ва ҷаҳолат мемонад. Нури дили инсон аз илму маърифат қувват мебахшад. Қимати инсониятро дониш эҷод мекунад. Аз илм то хол ба касе зарар нарасидааст. Ба даст овардани дониш санъат аст. Ҳама бадиҳое, ки дар дунё рӯй дод, аз ҷаҳолат ба вуҷуд омадааст. Бузургтарин ҳалокат ҷаҳолат аст ва ҷоҳилӣ поёни инсоният аст. Зане, ки маълумоти хуб гирифта, хислаташро бо нури илм такмил додааст, дар хама чо эхтиром мекунанд. Дониш барои зан зебу зинат аст. Ҳар зане, ки ақли худро аз ҷаҳолат наҷот додааст, қадри иззату эҳтиром ва занро дарк мекунад. Чунин зан дар ҳеҷ чиз хато намекунад. Зани бемаърифат дар тарбияи фарзанд ба хатогиҳои гуногун мерасонад qкандакорӣ мекунад.

Омӯхтани дониш барои ҳар як мусулмон ҳатмист.
анъана

Донишро аз гаҳвора то қабр биҷӯед.
анъана

Як соати таҳсил аз шаби намоз беҳтар аст.
анъана

Агар донишманд ҳангоми пурсиш аз донишаш бо завқ сухан нагӯяд, дар рӯзи қиёмат ӯро дар оташ месӯзонад.
анъана

Аввал олим шавед! Донишҷӯ ё шунаванда, дӯстдори илм ва олим бошед.
анъана

Бартарии садақа ин аст, ки мусулмон донишро меомӯзад ва пас онро ба дигар бародарони мусулмон меомӯзонад.
анъана

Дониш аз дуо беҳтар аст.
анъана

Таҷрибаомӯзиро бидуни омӯхтани илм қобили қабул аст,
Маҳсулот эҳьё намешуд.
Алишер Навоӣ

Агар замин дашт, боғи гул бошад,
Сахна ин илми тақсим кардани олам аст.
Мусаллаҳ бо илм, пешвои илм,
Илм, илмро хонед, ки ба касе зарар нарасонад.
Оразий

Синамаконӣ як илми арзиш аст,
Вазъи илми фавт баск аст.
Кишиким илму фандин боксабардур,
Эҳтиром ба издиҳом.
Агар касе дар зиндагӣ ягон коре кунад,
Осонии он донишро талаб мекунад.
Абдулла Авлони

Ҷаҳон пур аз илми равшан аст,
Покии дил аз дониш аст.
Анбар Отин

Ҳар ки дорои ҳикмат, зиракӣ, покӣ,
Як муқаддас, ки мардуми ҳилмро бо илм нигоҳ медорад.
Шумо аз хатогиҳо дур бошед
Эй писар! Агар шумо оқил ҳастед, бодиққат гӯш кунед!
Фаридиддин Аттор

Агар касе бошад, ба олимон саҷда кунед,
Килур ба пайғамбар саҷда мекунад, гӯё.
Алишер Навоӣ

Дониш бузург аст, дониш бузург аст,
Ин ду нафар бандаи интихобкардаи худро ситоиш мекунанд.
Ҳар ҷо ки ақл ҳаст, шӯҳрат аст,
Ҳар касе, ки дониш дорад, бузургӣ ба даст меорад.
Юсуф Хос Ҳоҷиб

Дилаш бо илм гудохта мешавад.
Вай дар он вақт солим хоҳад буд.
Фаридиддин Аттор

Ба нодонӣ, бе шак, нобино ҳастанд.
Биёед, беақлед, ба дониш саҳм гузоред.
Юсуф Хос Ҳоҷиб

Агар инсон роҳи худро бо нури дониш равшан накунад, дар кӯчаи торикӣ ва ҷоҳилӣ боқӣ хоҳад монд. Нури дили инсон тавассути дониш ва маърифат равшан карда мешавад. Арзиши инсоният тавассути дониш ташаккул меёбад. Ҳанӯз касе аз илм осеб надидааст. Гирифтани дониш як санъат аст. Ҳар он чизе, ки дар ин ҷаҳон ба амал омадааст, ҳамааш аз рӯи нодонӣ ба амал омадааст. Хароби бузургтарин нодонӣ ва оқибати инсоният бехабарӣ аст. Зане, ки маълумоти олӣ дорад ва хислати худро бо нури дониш такмил додааст, дар ҳама ҷо эҳтиром дорад. Илм зинати зан аст. Ҳар як зане, ки ақли худро аз нодонӣ нигоҳ медорад, арзиши иззат, шаъну шараф ва фардияти занро мефаҳмад. Чунин зан дар ягон кор гумроҳ намешавад. Аз як тараф, зани нодон дар тарбияи фарзанд хатогиҳои гуногун мекунад.
Абдибек Шерози

Агар муваффақ шавед, ба шумо тахт дода мешавад,
Худро ба қафо нагузоред.
Агар ба шумо подшоҳии ҷаҳон дода шавад,
Кас бояд донад, ки мақоми ӯ паст аст.
A rutbang erur aloyi ofoq,
Ба беморони афтода нигоҳубин кунед.
Мағрурӣ накунед, беақл,
Ҳамин тавр-писари ин-чунин аст.
Суфии Оллох

Дарси худро бодиққат хонед,
Хондан, хондан, хондан, хондан.
Аз халосӣ халос шавед,
Борҳо дарсҳоро такрор кунед.
Рақим

Маълум аст, ки касб дар соҳаи илм беҳтарин касб аст. Ҳар куҷо дониш ва маърифат қавӣ бошад, он сарзамин хушбахтӣ аст. Ҷое ки ҷаҳолат вуҷуд дорад, он ба ҷои хушк ё санглох аст.
Илм, ки бо рафтори хуб алоқаманд аст, одамонро хушбахт мекунад, касбашро баланд мекунад. Ҳадафи илм аъмоли нек ва некӯкор аст.
Фахрулбанот Сулаймонӣ

Бе донистани он, мисли устухон бе устухон, бе устухон, бе устухон холӣ аст. Сатҳи дониш боло рафтааст ва сатҳи нодонӣ инсонро паст кардааст. Одами донишманд калимаи дурустро мегӯяд, калимаи нолозимро дафн мекунад.
Ахмад Югнакий

Мақсади худро дар ҳаёт биҷӯед,
Дар илми абстрактӣ набошед.
Анбар Отин

Интеллигент мехонад, донишманд медонад, донишманд аст, орзуҳои доно.
Юсуф Хос Ҳоҷиб

Вақте ки ҳар як инсонро дониш дастгирӣ мекунад, вай раҳмдил ва беохир мешавад.
Сиддики Хандойлики

Ҳама некӣ ба дониш вобаста аст. Ин мисли он аст, ки дониш ба осмон мебарад. Калом аз осмони сабз ба хоки хокистар афтод,
Аз барои каломи худ одам худро ситоиш кард.
Юсуф Хос Ҳоҷиб

Омад, funni ilm tasman sanga,
Ман бояд ба Sanga саҷда мекардам.
Гарчанде ки пойҳоям қувват надоштанд, вал,
Ман ба сари омӯзиши такмили ихтисоси санга омадам.
Огаий

Бо кафолати донистани ҷаҳон,
Гарави забони лафзӣ.
Омӯзиш барои кори хуб,
Шумо бояд сахт омӯзед.
Анбар Отин

Каме ёд гирифтан аз рӯи хирад аст.
Қатраҳо ҷамъ мешаванд ва ба дарё табдил меёбанд.
Алишер Навоӣ

Олиме, ки аз пурсидани чизҳо чизеро меомӯзад,
Ӯ бе пурсиш ба худ бераҳм аст.
Алишер Навоӣ

Илм, Навоӣ, ҳадафи худро бидонед,
Акнун, ки илм мурдааст, амалия.
Алишер Навоӣ

Роҳ ба хушбахтӣ бо дониш кушода мешавад, ва
Донишманд бошед, роҳи хушбахтиро ҷӯед.
Ахмад Югнакий

Ман дар ҷустуҷӯи дониш ба сарам мезадам
Ман як лаҳза ҷони худро хароб накардам.
Дар ҳар ҷое ки ман донишро мешунавам,
Ман дар назди дарвоза нишаста будам.
Носири Хисрав

Дили одамони нодон ба хурофот майл доранд.
Абу Райхон Берунӣ

Ӯ марди донишманд аст, аммо агар ӯ набошад.
Jumlai hayvongadur yakson qadu ruhoru lab.
Огаий

Дониш самараи такрор ва такрор аст.
Абу Райхон Берунӣ

Ороишоти замин ҳикмат ва дониш аст.
Алишер Навоӣ

Ин илми динӣ дағалона таҳрир карда шудааст,
Хадиси фиқҳи Эрур пас тафсир мекунад.
Медонед, ин се илм комиланд.
Боз ҳам, ба ягон дониш майл накунед ё накунед.
Алишер Навоӣ

Агар шумо дониш гирифтан хоҳед, ҳадаф вуҷуд надорад,
Дар сари болине куртаи кӯзаҳо мавҷуд аст.
Тавсифи

Дар ҷаҳоне, ки касе муаллим пайдо карда наметавонад,
Искандари Мақдунӣ орзуи шӯҳратро дошт ва ба ин ноил шуд.
Пошшохоҷа

Ilm andoq ganji nofe'dur bani odamgakim,
Ҳар кӣ дорад, ду олам хоҳад буд.
Огаий

Шахсан, нури дониш,
Ӯ аспи хуб аст.
Сикандар илму ҳунар пайдо кард,
Чӣ нав, назар, бар.
Алишер Навоӣ

Эй азиз! Барои одам аз ҳамсӯҳбатони азизтару зеботар аз китобе нест. Китоб дар гуфтор, камолот ва файз беназир аст ва аз риёкорӣ озод аст. Мунис улфат дар танҳоӣ ва идҳои ғамангез. Унда на нифоқ бор, на жина. Ӯ чунин аст, ки дар суханони ӯ ҳеҷ дурӯғ ё хато нахоҳад шуд. Вай аз гуфтугӯ хаста намешавад. Вай ба дили дӯсташ дард намекунад. Ӯ дили худро печида нест. Вай чунин занест, ки ҳеҷ кас дар паси ӯ ғайбат намекунад. Сӯҳбати ӯ ба шумо он қадар фоидаҳо меорад, ки шумо ин гуна фоидаҳоро дар одамон намеёбед. Баръакс, аксарияти мардум аз сӯҳбат зарар мебинанд. Дар дӯсте мисли китоб, ҳама донишҳо дар худ таҷассум ёфтаанд, ки одамонро аз гузашта ва оянда огоҳ мекунад. Аз ин рӯ, онҳо гуфтанд, "китоб қалъаи ақл аст."
Муҳаммад Ҷабалрудӣ

Донистани он аст, ки ҳатто вақте ки шумо бараҳна ҳастед, бо шумо мемонад ва ҳангоми ворид шудан ба ҳаммом обро аз даст дода наметавонед.
Абу Райхон Берунӣ

Касби маро комил кунед, дунё хона аст
Пеш аз марг шумо бояд ҳатман берун шавед.
Алишер Навоӣ

Дониш нишонаи омӯзиш аст,
Манбаи далерӣ дониши ман аст.
Ман зиндони осмони некӣ ҳастам
Занҷирим фаною само уммони.
Паҳлавон Маҳмуд

Ки ба шумо номае бо сад ҳақро ба роҳҳои рост ҳидоят кард
Бо ҳазор ганҷ рӯй гардондан осон нест.
Алишер Навоӣ

Агар одам бе дониш монда бошад, ин ғазаб аст,
Нуфузи ду олам ояндаи дурахшон аст.
Алишер Навоӣ