Сізге інжу қажет емес, сіз шынымен де солай етесіз.
Сізге қажет емес стресс қажет емес және сізге қажет емес
Мен үшін сенсіз өмір мағынасыз,
Бір минут та сенсіз өтпейді.
* * *
Қараңғылық түседі,
Кешіріңіз,
Мен жалғыздықтан туылдым.
Бұл жарылып жатқан сияқты
Ол аяқтады,
Мен таңға дейін тұншығамын.
көзіме нұр,
сөзіме нұр,
Таңнан сау жанға нұр сұраймын.
Мен арманшыл саяхатшымын,
Армонлы күйчиман,
Арайлап әлемге нұр сұраймын.
БЕТОБЛИГИМДА
Мені талдың астына қой,
Қуырмай жындылықтың жалында,
Мені талдың астына қой,
Менің тынысымның көлеңкесінде.
Мені талдың астына қой,
Мен құстарды тыңдаймын.
Мені талдың астына қой,
Жатқан жері жайлы болсын.
Мені талдың астына қой,
Осы күнге дейін мен өзімді шектеп келдім.
Мені талдың астына қой,
Мен сіз үшін жылай беріңіз Мен жыладым.
* * *
Көзіңізді жұмбаңыз, күлмеңіз, қарамаңыз,
Сізге нәзік көріністер қажет емес.
Енді байлаймын деп ойламаңыз ...
Бұл «oh» сіздікі емес.
Талай күн бойы ойлы-қырлы жолдармен сүйреп жүрдің,
Мен мылқау сияқты соңынан ердім.
Адасып қалдым, білсем, шөлде,
Енді түсіндім...
Түсінемін: бұл тәтті армандар арман,
Алданбаған бұл жүрек тәтті сөзіңде.
Кет, алдамшы, жақында, кет,
Сіздің бетіңізге жылу жоқ!
Күлмеңдер, қарамаңдар, менімен сөйлеспе,
Ескі аңызды маған айтпа ...
HORSINIQ…
Менің қолымнан бәрі келеді, жерлесім,
Біртүрлі, ұсқынсыз - мен бәрін көрдім.
Жер жырттым, ордым,
Қаншама көз жасыммен айырылдым...
Мен сондай-ақ мақта, жүгері, күнжіт,
Қолымда би тешаю ранда,
Бұл елде көптеген жолдар мен аялдамалар бар,
Мен де ақылды, қараңғы, көңілді және кумир болдым ...
Мен мал тігіп, ірі қара өсірдім,
Мен он бір шынтаққа құдық қаздым,
Шашты Зилол суына жуды,
Қызымның шашына қызғалдақ кидім.
Мен өз тағдырыма ешқашан өкінбеймін,
Менің қолымнан келмейтін істер аз.
Кейде менің көзім ылғалды ...
Мен әлі өлең жазуды білмеймін.
ӨЛІМ КӨТЕРІЛІП ЖАТҚАНДА ...
Шөптің биіктігінде дала гүлдейді,
Уақыт өлімнің шыңында оянады.
Ажал шыңында дүние кезеді,
Өлімнің шыңында әлем толады.
Махаббат өлімнің басында туады,
Ол өлімнің шыңында туады.
Өлім болмаса түс, жарық сезімі болмайды,
Өмір сенің аузыңа құйылады...
МЕН БІЛЕМІН…
Тагордың артынан…
Қоңырау әрдайым құлағымда естіледі,
Мен күрсінемін, көз жасымды сүртемін.
Неге бұл шақыру үшін өз өміріңді құрбан етуге болады -
Мен ғана білемін.
Жүрегімде от бар,
Қуырамын, қалаймын дегендей.
Мен бұған шыдаймын, өйткені мен әлі жоқпын -
Мен ғана білемін.
Айлар өтеді, таңдар өтеді, өмір өтеді,
Мен алысқа жылаймын.
Жүрегім кімді күтті, қан жұтады -
Мен ғана білемін.
Мен көктем жаңалықтарын күттім,
Үміттенемін, сенбесем не істеймін?
Ол қашан келеді, қалай көрінеді -
Мен ғана білемін.
ШЫҒАРУ
Қатерлі ісік нәрестесі,
Тауға шықсаң, көк емші бол,
Бармаңыз, қымбаттым, бөлек болудан шаршадым,
Түн ортасында күлейін.
Барсаң бақшама бар,
Жүрегімдегі шаншу,
Бармаңыз, қымбаттым, бөлек болудан шаршадым,
Менің бақытыма алаңдама.
Сізге гүлдер немесе шамандар қажет емес,
Кандагарға да, Йеменге де қажет емес.
Бармаңыз, қымбаттым, бөлек болудан шаршадым,
Сұр тарлон да, сабан да қажет емес.
Менің таза әлемімді ластамай күлме,
Әлем алдында күлімсіреу қайғыға толы,
Бармаңыз, қымбаттым, бөлек болудан шаршадым,
Жүрегің толмаса күлмей-ақ қой.
Мен тірі болсам сол қыңыр бала,
Тыным жоқ, ізденуден жалықпаймын,
Бармаңыз, қымбаттым, бөлек болудан шаршадым,
Бәрібір мен сені таба аламын.
«ҚАРАҚАЛПАҚ КІТАБЫ» ЖИНАТЫНАН
ЙЕНГАЖОН
Әзіл
Йенджоджон! Мен айттым.
Аң аулау! Ол айтты.
Кәне! Мен айттым.
Айнима! Ол айтты.
Уақыт көңілді, әңгіме қызу өтті,
Жүректе бір түйір шаң да жоқ еді.
Жастық есте қалды, әзіл-оспақ шыңында,
Бұл орын әзілге өте ыңғайлы болды.
Мен басымды көтеріп күрсіндім: - Енгаджон, - дедім мен.
Жүр, саған қайырымдылық, - дедім ...
«Сен менің қайын інімсің», - деді ол.
Мен ақымақ сияқтымын », - деді ол.
ЕГЕР МЕН…
Қақпаның етегінен олар ежелгі жауынгердің бейітін тапты. Кебінге дейін алтынды сору. Қанжар, етік, қылыш, дулыға, дулыға, тостаған, тостаған, тіпті табыт...
Бұл аталарымыздың аталарының мұрын сақиналарының бірі.Әйгілі және патшалық иелерінің бірінің жүзігі.Қабірдің ішінде өлілерге қажет төрт жүзге жуық қажетсіз алтын бұйымдар бар. Жетінші ғасырға дейін жерленген өлі – шөл дала жігіті, жауынгер, он сегіз-жиырма үш жыл ғана өмір сүрген.
Егер ұйықтайын деп жатқан күні маған бірдеңе алуға рұқсат етілсе...
Мен не алуым керек?
Бәрінен бұрын менің ауламда бір уыс ақ гүл;
Сонда Халимаханим биігінде дәл сол Навои сызығы бар;
Үстоз Ойбек сыйлаған сол қалам;
Мен алыс елдерден қайтып келгенде, анамның қабірін таба алмағандықтан сүйегіме батқан қырық жылдағы азап;
Тіпті менің сүйіктімнің тырнақ бетіндегі суреті;
Сол күлкісі, Нозим Хикматтың теңіз суындай көгілдір көзіндегі ұшқын, бір сөзбен айтқанда, менің санамдағы арманшыл көзқарасы;
Ферғана жүзімінің бір шоғыры;
Самарқандтағы жастар фестивалі;
Қазақ қызының құмыра;
Ташкент теңізінен құмыра;
Ең болмаса анау Олатов шалғынында ішкен үйеңкі кесе;
Бұл ұмытылмас поцелу;
Ақсақ қарттың үйінің сынған кірпіші;
Өліп бара жатсам да, байқамай атқа қонсам, біреудің көзіндегі түбі жоқ махаббаттан көз қысып, жас ағып кетеді;
Әндіжан төбелерінде өсірілген мақта матадан жасалған тостаған;
Тагин дегеніміз не? Болған сияқты.
Жоқ, анамнан қалған жалғыз естелік – кішкентай саябақ, оны табытымның ішінде басыма қойып, астына бір-екі райхан бұтағы қойылса...
Өлгеннен кейін бірдеңе алуға рұқсат етілсе, мен осыларды ғана алғым келеді.Бірақ өлетін ақымақ әлі жоқ, мінеки.
КҮНДЕРІ
Таң құстары сайрап, бау-бақшалар қайнаған...
Әже, мен бүгін емтиханға бара жатырмын.
Жарқын тіліммен қайталаймын
Кез келген күрделі мәселе, сұрақ немесе түйін...
Мұғалімдер отырады, зал толады,
Маған қанша көз жұмады.
Әже, егер мен бұл сынақты жақсы тапсырсам -
Әкемнің жүрегіндегі мақтаныш керемет болады!
Менің Отаным - інжу-анам!
Менің мектебім – ақ жолдың бастау нүктесі!
Жастық шағымда өте бақыттымын, соны білемін
Мен көтерілемін, қайғы-қасірет уақыты - менің уақытым!
Ия, емтихан күндері - уақыт талабы,
Бурро жауап береді, мен ешқашан кем болмаймын ...
Бұл өмір бойы ағарту тарихында қалады,
Дәптерге басылған есім қандай әдемі!
Таң құстары сайрап, бау-бақшалар қайнаған...
Әже, мен бүгін емтиханға бара жатырмын.
Қайталаймын, жүрегімде кетпестен
Кез келген күрделі мәселе, сұрақ немесе түйін...
ХАНДАЛАК
Қауынның иісі, қауыннан
Мен таңертең өзен жағасында оянғанда.
Хош иістің иісінде адам жарқырайды,
Ауа эликсирге ұқсайды, қансырап қалсам ғой ...
Кеуде сүйкімді салқын соғады,
Гүлдер жарқырайды - гүлдерге флирт.
Барлығы, жүрекке,
Барлығы сүйкімді, тәтті, әдемі, сөз ...
Хандалақ Узман мұзды және жарқын,
Beqasam handalak - чипор гандалак.
Менің қолымда лавулалар ыстық сияқты,
Мен жақсы боламын, егер гандалак болса.
Иә, бұл шын мәнінде күн бөлшектері.
Жер ана торты, жер шырыны.
Жемістердің теңдесі жоқ жолағы да
Аспанда мен жоқ, сыры сонда!
ЖАЛА
Ауылдан нөсер жаңбыр өтті,
Жасыл толқындардың жасыл теңізі,
Толқындық гүлдер ақ, қызыл,
Бұл ағаш сүттен, кілегейден, ірімшіктен жасалған.
Ауылдан нөсер жаңбыр өтті,
Чучмома-ю ровоч жеуге тұрарлық,
Саңырауқұлақтар, қызғалдақтар тұрарлық,
Төбелерден, бұлақтардан, тіпті тастардан...
ХАЛЫХАМ
...Анам нан пісіреді, иіскейді, үреді,
Біз жеңгенде анда-санда күйіп кетеді.
Менің кішкентай атым, жорғала, жорғала,
Мен бұл шеңберде жынды болып бара жатырмын.
Мен ошақтан кете алмаймын,
Ойыншық қанша тұрады?
Кейде тартылған еттен де дәмді,
Патир мені шақырған сайын ...
Жалбыз, насыбайгүл немесе джизза,
Борпылдақ, дөңгелек, дөрекі және құмды.
Кейде біреуден ұяламын,
Егер ол сынса, тіпті кішкентай күлгін.
Бұл маған жетеді
Мен дереу мініп, аң аулауға барамын.
Мейлі аю болсын, мейлі қабылан болсын - мені менсінбе.
Патирмен қаныққан кезде аң аулау.
... Жүрегімде бір тілек бар, оны өмірге дәмін тат,
Маңдайымда неше күн бар.
Ауылдағы мына оқиға есіме түсті.
Менде әлі талғам бар.
МЕНІҢ ҚЫЗДАРЫМДЫҢ ДӘУІРІНЕН
Ола қарға
Қарға үш жүз жыл өмір сүреді,
Қарғадай піл де өмір сүре алмайды,
Аталар айтады: сорғыштың бір көзі,
Сергек және сергек болыңыз. Бір көзі жебеде.
Ошён да тік шыңда – тоғдамыш,
Мен құс ала алмаймын.
Ола - ашкөз жұп,
Ардоғакмиш шатырда жатыр.
Сіз бұл туралы ештеңе білмейсіз.
Сіз ешқашан балаңызға дөрекілік көрсетпейсіз.
Көрсеткі дұрыс емес жаққа тисе,
Сіз мұны бірден жасай алмайсыз.
Адал, көңілді, көңілді,
Осыған байланысты оның қанаттарында ақ жолақтар бар.
Ақ қанатты сор болса да,
Тұтастай алғанда, жақсы шабандоздық ...
Қара қарға
Қара қарғалар аз жейді,
«Азырақ өмір сүремін» деген мұң жоқ.
Тік тауларда қара - ұя,
Елға Аянның қанатының көбелегі.
Ол да қыста асудан түседі,
Қарғалар керуенінен,
Ол сондай-ақ сергек, әрқашан жоғарыдан көрініп тұрады,
Олазарак, әрқашан оқтың бір көзі ...
Ол да өте сабырлы құс, солақай құс,
егер сіз оны үйрете алсаңыз, онда үйренуге болатын нәрсе бар.
Бағаланбаған сорғыш, бірақ қосыңыз,
Оны тастап кетсең де,
Көрсеткі дұрыс емес жаққа тисе,
Өзгенің ізін сору – мұң.
Осы себепті қара сорғыштың жүзі,
Бұл бетке де емес – қара сорғыштың өзі...
1975
СЫЙЛЫҚ
Сохма
Есіңізде болсын, Бевер! Салқын жел шашты үрлеп, жүрегімізде қуаныш өсетін күн?
Көктем.
Күн күлімдеп, алыста тұратындай көрінетін таулар жылтырап, бейкүнә қызсың! – деп бірдеңе жинадың, жазықсыз, еңбекқор досым! – Есіңде ме, шашыңмен таңның атысындай бетіңді жауып алғансың...
* * *
Балалық шақ ..
Жүректе қайғы болғанымен, жүректі қоршап тұрған ортада бақытсыздық бар - ойын сүйетін балалық шақ!
Ымырт - бәрі көлеңкеге түседі, талдың астында ағады. Балалық пәк жүрегіміздің қалауымен ағыс бойымен жүрдік. Біз кетіп, ойнадық ...
Жағалауда…
Көктемгі әшекейлер толығымен су бойына шашыраңқы ...
«Овен, ақ ... Овен!»
Мен саған бардым, сенімен көк гүл тердім, саған бердім және шашылған шашыңа гүл бердім, гүлдей ашылған жүзіңе көз салдым ...
Бұл есіңізде ме?
Балалық шағымның осындай жағымды сәттерінде мені армандар қоршайды...
Балғалар мені төбеден сүйрегенде, бақытсыз далалар күліп жатқанда, мені армандайды!
Кетсамикин?
Мүмкін, Құндыз - жазықсыз Құндыз, тағы да, барно ... Күледі - жүз қыз, толық ...
Мен барайын ба?
* * *
- Құндыз!
Есіңізде болсын, біз ойнаған кездерде ұйықтаушы соқалар тауларда жүрді - бала кезімізде ...
Осы күндері шөп соқалар ән айтты ма?
Шашыңыз желге шашылып, көздеріңіз ойнайды ма?
Толқын жайылып, бала жүрегімізге шексіз қуаныш сыйлаған күн есіңде ме...
