Бидай «Нон Азиз» шарасынан 7-10 күн бұрын жиналады. Жасыл шөп пайда болады. Бөлме мерекелік безендіріледі. Нан туралы ұрандар бар. Дастарханда бидайдың масағы, шөп, әртүрлі нан түрлерінің үлгілері. Түрлі нан өнімдері (сомса, жайма, тұшпара, т.б.).
Мерекелік шараға ата-аналар мен ұстаздар шақырылды. Қатысушы балалар ұлттық киімдерін киеді.
Магнитофонда: іс-шара «Нон Нашидаси» әнін айтудан басталады.
1 - студент:
Нағыз қасиет табылды,
Наны бар шаруа,
Жүректе қуаныш, арқада дәрі
Нанмен
Барлық қонақтар
Нанмен
Адамзат бұрыннан бар
Нанмен
Мұғалім:
Балалар, бүгінгі тәрбие сағатымыз дастарханымыздың сәні нан туралы екенін жаңа ғана тыңдаған тақпақтан аңғаруға болады.
2 - студент:
Бүгін бізде мереке
Бүгінгі күн құтты болсын.
Нан туралы еске түсірейік
Бүгін сөйлесейік
3 - студент:
Тәрбие сағатынан
Біз көп жаттығулар аламыз
Бүгінгі аты,
«Нан қымбат» дейміз.
Мұғалім: Халық еңбегінің тамаша үлгілерінің бірі – нан. Ол – өмірдің негізі, адамның ақыл-ойы, зерделілігі мен жасампаздығы нәтижесі, адамның күнделікті ризығы, ел байлығының, бейбітшілік пен амандықтың белгісі.
4 - студент:
Нан – үш әріптен тұратын сөз. Нан – өмір, нан – береке. Дүние деген дүние. Әрине, жоқ, мұндай адам болуы мүмкін емес. Неге нанды барлық нығметтердің ішіндегі ең жағымдысы, адамға ең қажетті өнім дейсіз.
5 - студент:
Мен нан туралы ойласам
Ойымды тоқтата алмаймын.
Сендер де ойлаңдаршы
Бірақ бұл жаман болмайды.
6 - студент:
Күн сайын - барлық жерде
Адамның қымбатты досы,
Нанның қадірін білеміз,
Бәріміз жаспыз.
7 - студент:
Нан – бейбіт өмір, молшылық,
Той – арман, нанмен,
Нан туралы айтсақ
Мен жүрегіммен естимін.
Мұғалім:
Нан мен еңбектің не екенін білмеген өз халқының перзенті бола алмайды. Шаршағанын, маңдайының терін сезбеген адам нанның қадірін білмейді. Өйткені нан еңбекқор диқандардың ерлігі мен мыңдаған жұмысшылардың шеберлігінің арқасында жасалады. Нан өндірісін ұлғайту жолындағы күреске тек диқандар ғана емес, ғалымдар мен халық шаруашылығының түрлі салаларындағы сансыз еңбеккерлер де атсалысуда. Бидайдың әрбір дәні диірмендегі ұнға айналғанша 15 км жол жүруі керек. Осы бір таяқшаға 10 000 бидай жұмсалады. Нан ұнды електен өткізіп, қамыр илеп, тұз, ашытқы, сүт, қант қосып дайындайды. Бұл жұмыстардың барлығы машиналармен орындалады. Халыққа нан жеткізу үшін қаншама білім, күш, күш, уақыт керек. Нан! Бұл нан дастарханымызға жеткенше талай жұмысшылардың қолынан өтеді де, жейді. Сондықтан олар өте тәтті және өте бақытты.
8 - студент:
Еңбектің дәмін Отан итермелейді.
Дастарханды молшылықтың ризығы деп жазамыз
Әкелер мен аталардың салты бойынша
Тіпті әр сәт баланы құрметтейік.
Мұғалім:
Міне, балалар, жақында 3-ші наубайханаға барып, онда нанның қалай пісірілетінін өз көздеріңмен көрдіңдер. Балалар, нан қалай жасалады? Кім айтты?
9 - студент:
Бидай ұны сұрыпталады, кептіріледі, жыртылған жерге бидай сепкішпен себіледі. Диқандарымыз аянбай еңбек етуде. Бидай осылай өсе бастайды (орылған бидайды көрсетеді). Содан кейін ұн жасалады. Ол оралып, ұн тартуға жіберіледі. Онда біздің наубайшылар нан пісіреді. Біз тәтті ұйықтап жатқанда дүкендерге оралған нандарды көліктермен таратады.
Мұғалім:
Қараңдаршы, балалар қанша жұмыс істеп жатыр. Ақ ниетпен, көп еңбекпен жасалған нан партаның астына, тіпті көшеге шығып, жерге құлап, үйіліп жатқанда қалай қарайсыз?
(Балалар өз ойларын айтады)
10-оқушы:
Қолдарын жинаған шаруалар
Олар тер төкті
Осы себепті әрбір шыбық
Олар алтынға айналды
Мұғалім:
Алыс сапарға немесе әскери борышын өтеуге аттанған ағаларымызға бір тістемір нан беріледі. Ол ризығыңды өзің жеп кел деген сөз. Тістеген нан үміттің тірегі болуы керек. Халқымыз нанды осылай мақтайды.
11 - студент:
Қырман толған кезде, егіске шығыңыз
Бұл нағыз жеңіс
Жарқын қонаққа жүздер
Тіршілігі мол, көже мен нан
12 - студент:
Бәрі адам үшін
Ар-ождан үшін, даңқ үшін.
Екі сөз - нону адам
Мазмұны бар әлем.
13 - студент:
Адам нан жасайды
Нан адамды тірі қалдырады
Бұл жүрекке нан тимейді
Ең қымбатты, ең қасиетті.
14 - студент:
Әрбір үйге қызмет көрсету,
Аман болсын құрметті диқан
Ақ нанның құрметі
Астық – елдің қуаты
Мұғалім: Дастархан дегенде батадан бұрын нан, берекелі нан еске түседі. Дастарханға қанша нәрсе қойылса да: түрлі кәмпит, алма – жүзім, тамақтың барлық түрі, сомса, бірақ нан жоқ, мұндай дастархан пайдалы, қажетті дастархан бола алмайды.
Магнитофонда:
Даналардың сөзі бар. Бір ғұламадан нан артық па, кітап па деп сұраған екен. Ол кітап керемет деп жауап берді. Күндер өтті, әлгі адам аштан өлді, тамақ қалмады. Сосын не істерін білмей, нанды кітабына айырбастап жеді. Бұл сөз бекер айтылмаған, өйткені нан – өмір.
Ашула: Бір бөлке нан
Оқушылар нан туралы мақал-мәтелдер айтады.
Кәрі де, жас та осы нан деп аталады
Егер біз терлеу туралы ойласақ
Кім айтады біз ол
Қорылдап, атып ойнасақ
Әрбір кішкентай нәрсе де
Нан, төгілмейік,
Нан – тәтті, нан – өмір,
Таусылмас бақыт пен байлық
Мұғалім:
Қиындықпен өсірілген нанды ысырап етпеуіміз керек. Дастарқанымыздың берекесі, тіршілігіміздің берекесі – бәрі де еңбекқор диқандарымыздың арқасы. Осымен «Нон Азиз» тақырыбындағы тәрбие сағатымызды аяқтаймыз.
