Tamaraxonim (Tamara Artyomovna Petrosyan)

Xoreografiya va raqs san’ati asoslari (E.Saitova, N.Abraykulova) Tamaraxonim (Tamara Artyomovna Petrosyan) (1906-y. —  1991-y.) Tamara Artyomovna Petrosyan 1906-yilda Farg‘ona  shahrida  ishchi  arman  oilasida  dunyoga kelgan.  0 ‘zbek  diyorida  tug’ilgan  arman  qizi  o‘zbek xalqi  san’atini  yaxshi  bilgan,  o‘z  iste’dodi  va zahmatli  mehnati bilan boyitgan va dunyoga tanitgan buyuk  san’atkordir.  0 ‘zbek  sahna  san’atini  oyoqqa  qo‘yishda ko‘pgina  qiyinchilik,  to‘siqlar,  sinovlarga  duch  kelinishiga  qaramay, 1920-yilda  xalq  ashulachisi  Muhiddin  Qoriyoqubov  tashkil  qilgan ansamblda  ayollardan  faqat  Tamaraxonim  bor  edi.  Ancha  yosh boMishiga qaramay vokal,  raqs, musiqa san’atidan ustozlari Muhiddin 34 www.ziyouz.com kutubxonasi Qoriyoqubov,  Usta  Olim  Komilov,  Yusufjon  Qiziq  Shakarjonov, To‘xtasin  Jalilov,  Jo‘raxon  Sultonov,  Xojisiddiq  Islomov  kabi  mohir san’atkorlardan  saboq  oldi.  Shu  yillardan  boshlab  Tamaraxonim musiqali drama spektakllarida drama artisti, qo‘shiqchi, raqqosa boTib ishtirok  etib,  har  bir  obrazda  o‘zining  bor  talanti,  g‘ayrati  orqali san’atga butun vujudi bilan berilganini ko‘rsatdi.  1924-yildayoq  unga «birinchi Sharq qaldirg‘ochi» deb ta’rif berildi. Tamaraxonim  ko‘pqirrali  iste’dod  sohibasi  sifatida  baletmeys- terlik mahoratini ham  ko’rsata oldi.  Farg‘ona raqs uslubidan tashqari, o‘ziga  hos  tarixi,  jozibasi  bilan  Tamaraxonimni  o‘ziga  rom  etgan Xorazm  qo‘shiq  va  raqs  san’atini  xam  chuqur  o‘rganishga  kirishdi. Natijada,  1935-yilda Londonda boTib o‘tgan  birinchi halqaro raqsi va musiqa  san’ati  festivalida  jahonga  nomaTum  boTgan  o‘zbekning o‘ziga  hos  san’atini  namoyish  qilib,Usta  Olim  Komilov  bilan  oltin medalga  sazovor  boTdilar.  1937-yilda  Moskvada  boTib  o‘tgan birinchi  o‘zbek  san’ati  dekadasida  milliy  raqslami  sahnalashtiruvchi baletmeyster ekanligini  yana bir bor tasdiqladi.  0 ‘zbek raqs  san’atini yanada  rivojlantirishda  faol  ishtirok  etdi.  Navoiy  nomidagi  teatr sahnasida  birinchi  o‘zbek  balet  spektaklini  yaratdi.  Ye.Brusilevs- kiyning  musiqasi  asosida  «Gulandom»  baletini  yaratib,  librettoning muallifi,  baletmeysteri  va  bosh  rol ijrochisi  ham  boTdi.  0 ‘zbek xoreografiyasini rivojlantirish bilan birga, qo‘shiq va raqsni birgalikda bogTab olib bordi. U o‘z repertuarlarini turli millat qo‘shiq va raqslari bilan  toTdirdi.  Qardosh  xalqlaming  ijodini  chuqur  o‘rganib,  o‘zbek milliy  sozandalar  ansambli  bilan  ijro  etib,  mamlakatning  turli burchaklariga  qilgan  safarlarida  tomoshabinlami  ana  shu  xalq  ijodi bilan tanishtirish imkonini yaratdi. […]

Tamaraxonim (Tamara Artyomovna Petrosyan) Читать дальше »