Өзбек ұлттық ұлттық қолданбалы-сәндік өнері

ДОСТАРЫМЕН БІРГЕ АКЦИЯ:

Өзбек ұлттық ұлттық қолданбалы-сәндік өнері
  Өзбекстанның халық қолданбалы өнері ұлттық мәдениеттің бірегей қабаты болып табылады. Халық өнері мен қолданбалы өнердің ғасырлар бойы қалыптасқан дәстүрлерін сақтау мен дамытудың нәтижесінде отандастарымыз осы өнердің қайталанбас қайнар бұлағынан рахаттануда, ал ата-бабаға құрмет – тәуелсіз Өзбекстанның болмыс-бітімінде.адамгершілікті қалпына келтіруге өз үлесін қосуда. Өйткені, халық шеберлерінің өнері – еліміздің жалпы адамзаттың рухани мұрасына қосқан үлесі.
Тәуелсіздік жылдарында Өзбекстанның халық өнері мен қолданбалы сәндік өнері Еркін даму палатасына енді. Елбасы И.А.Каримовтың бастамасымен өнердің осы салаларына көңіл бөлінді. Атап айтқанда, ұлттық мәдениетті дамытудағы халық қолданбалы өнерінің рөлін арттыру, сапалы қолөнер бұйымдарын шығаруды қалпына келтіру және халық қолөнершілеріне мемлекеттік қолдау көрсету мақсатында 1997 жылы 31 наурызда Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен Өзбекстанның қолөнер және қолданбалы өнерді одан әрі қолдау шаралары туралы қаулысы. Оның айтуынша, үй жағдайында сәндік-қолданбалы және қолөнер бұйымдарын өндіру бойынша жеке еңбек қызметімен айналысатындар 5 жылға мемлекеттік салық төлеуден босатылады. Сонымен қатар, мұндай тұлғалар тұтыну нарығындағы сұраныс пен ұсынысты ескере отырып, өз өнімдеріне бағаны өз бетінше белгілей алады, мұндай өнімді елден тыс жерлерде өткізу кезінде кедендік баж салығын алып тастау және басқа да міндеттер жүктеледі. «Өзбекстан Республикасының халық шебері» атағы белгіленді. Өзбекстан Республикасы Президентінің 2005 жылғы 28 наурыздағы «Халық қолданбалы өнерін одан әрі дамыту шаралары туралы» және 2008 жылғы 1 сәуірдегі «Халық қолданбалы өнерін одан әрі дамыту шаралары туралы» қаулысы «Қосымша Халықтық қолданбалы өнер мен үйде сәндік-өрнек бұйымдарын өндіру бойынша жеке еңбек қызметін жүзеге асыратын жеке тұлғаларды көтермелеу шаралары бойынша белгіленген салық салынады. 2010 жылғы 1 сәуірге дейін қамаудан босатылды.
Өзбекстанның барлық аймақтарында әлемдік мәдениетке үлкен көркемдік құндылықтармен үлес қосқан халық шығармашылығының өз орталықтары бар. Бұл құндылықтар халық өнерінің символына айналғаны орынды. Самарқанд, Бұхара, Ташкент, Ферғана алқабында, Хорезм мен Қарақалпақстандағы қыш бұйымдар (сірке суы мен гүлдер, керамика), ағаш және гипстен ою, кесте және мүсін өнері, кесте тігу, кілем тоқу, орамалдар, Хорезм және Қарақалпақстанда зергерлік өнер, әшекейлеу өнері былғары, лак миниатюрасы және кітап миниатюрасы әлі де бар. Көк ложувард, көмір, қып-қызыл қыш құмыралар, тостағандар, ағаштан ойып, кестеленген ұлттық дастархандар, қолдан тоқылған кілемдер, миниатюралар, Марғилан, Хиуа, Ташкент шеберлері Қызыл мыс немесе алтын жезден жасалған, асыл металдай жарқыраған, пішіні талғампаз және кестеленген, әсіресе қан тамырлары келушілердің назарын аударды. Шеберлеріміздің қолынан шыққан сирек бұйымдар АҚШ-тың Мемлекеттік хатшысы Хиллари Клинтонға, «Темір ханым» Маргарет Тэтчерге, Индира мен Жапония императоры Раджив Гандиге және дүние жүзінің мұражайларына сыйға тартылды.
«Мусавир» халық шығармашылығы ғылыми өндірісі орталығы, «Нигористон» республикалық халық шығармашылығы фирмасы мамандарының көп жылғы еңбекқорлығының нәтижесінде Өзбекстанның көне өнерінің отыздан астам түрі қайта айқындалды. Ұмыт болған ою өнері ұлттық зергерлік бұйымдарды жасау үшін қайта жаңғырды. Шыны және сірке суы саласында қолданылатын жергілікті ресурстардан жұқа бояулар жасау технологиясы да анықталды.

 

дереккөз: komilaxon.blogspot.com

Пікір қалдыру