Активдүү өсүү мезгили 10-13 жаштан башталып, 18-20 жашка чейин созулат. Бою жана кыска болуу көбүнчө гендерден көз каранды, бирок тамак-аштын жетишсиздиги боюнун өспөй калышына алып келиши мүмкүн. Жашоо деңгээли жакшырган өлкөлөрдө бойдун 10 смге жакын өсүшү байкалган. Демек, туура жана сапаттуу тамак-аш менен боюн өстүрсө болот.
1. Сулунун ботосу пайдалуу микроэлементтерге бай: калий, магний, фосфор, йод, фтор, цинк, темир, хром, ошондой эле "А", "В", "Е" жана "К" витаминдерине. Бардык бул заттар сөөк жана булчуң ткандарынын өнүгүшүнө максималдуу.
2. Банан калийдин эң жакшы булактарынын бири, демек, күн сайын бир банан жеп туруу балаңыздын жакшы өсүшүнө жардам берет.
3. Буурчак өсүмдүктөрү өсүмдүк протеининин жана В тобундагы витаминдердин булагы, ошондой эле булчуңдардын жана сөөктөрдүн активдүү өсүшүнө көмөктөшүүчү витаминдердин жана микроэлементтердин комплекси болуп саналат.
4. Жумуртка жогорку сапаттагы белоктун жана D витамининин булагы. Алардын нормалдуу өнүгүшүн кааласаңыз, балдарга үзгүлтүксүз берилиши керек. Бышкан жумуртканы балдардын организми толугу менен сиңирет.
5. Уйдун этинде башка тамактарга караганда белок, темир жана цинк көп. Булардын баары баланын өсүшүндө маанилүү роль ойнойт. Уйдун эти В12 витаминине да бай.
6. Деңиз азыктары жогорку сапаттагы белоктун дагы бир булагы. Мындан тышкары, В12 витамининин рекорддук көлөмү мээни стимулдайт. Деңиз азыктарынын каалаган түрүн кечинде жеш сунушталат, анткени алар белок менен йодго бай. Ал уйку учурунда өсүү гормонунун өндүрүшүн стимулдайт.
7. Жаңгак – анын пайдасы, өзгөчө организмдин өсүшүнө жана өнүгүшүнө тийгизген пайдалуу таасири Гиппократтын доорунан бери эле белгилүү, ал өзүнүн трактаттарында баса белгилеген.
8. Быштак белокторду организмге оңой сиңирүү жагынан талашсыз лидер, ошондуктан аны балдардын рационуна киргизүү керек. Адам организми күн нурунун таасири астында быштакка бай провитаминдерден D витаминин иштеп чыгат. Бул витамин сөөктөрдүн жана тиштердин абалына оң таасирин тийгизген кальций жана фосфор алмашууга активдүү катышат.
9. Бал баланын организмин анын өсүшү жана өнүгүшү үчүн зарыл болгон минералдык элементтердин жыйындысы менен камсыз кылат. Баланын рационундагы бал сөөктөрдүн жана тиштердин нормалдуу өнүгүшүнө өбөлгө түзгөн кальций менен магнийдин жакшы сиңишине шарт түзөт. Балды бир жашка чейинки балдарга берүүгө болбойт – ал баланын сиңирүүсүн кыйындатат жана катуу аллергияга алып келиши мүмкүн.
10. Алма калий, магний, кальций, бета-каротин, В тобундагы витаминдерге жана сөөктүн тыгыздыгын бир топ жогорулата турган башка көптөгөн пайдалуу заттарга бай. Ошондой эле, башка жемиштерден айырмаланып, алмада гана сөөктү бекемдөөчү эң жакшы бор жана флоридзин флавоноид бар.
