Сенарияи махфӣ бо парчам сенарияи ид аст.

БО ДӮСТОН мубодила кунед:

МО БО ПАРЧАМ ПАХН МЕКУНЕМ!

 

Вазифаҳои курс:

1. а) таълимӣ: Бо мафҳумҳои рамзҳои давлатӣ ғанӣ гардонидани шуури хонандагон, нақш ва аҳамияти ин рамзҳо дар ташаккули муносибат ба рӯйдодҳо.

2. б) таълимӣ: Бедор кардани ҳисси эҳтиром ба рамзҳои давлатамон ва ба ин васила ҳисси муҳаббат ба Ватан.

3. в) таҳиякунанда: Инкишофи дониш ва малакаи азхудкарда, инкишофи нутки хонандагон.

Намуди курс: анъанавӣ

Усули курс:         Сӯҳбат

Синф:        Байроғи Давлатӣ, Герб, Гимни, Конститутсияи Ҷумҳурии Ӯзбекистон, Портрети Президент, намунаҳои асарҳои ӯ, аксҳо, ки симои мо, таърих, имрӯз ва ояндаи Ватанамонро инъикос мекунанд, фотоальбом.

Шиор:        «Бачахои Узбекистон Ватани худро дуст медоранд!».

Натиҷаи дарс:

 

Муаллим: — Фарзандон, дар рузгори мардуми мо дар гузашта ид ва санадои зиёде мавчуданд, ки ондо чашн мегиранд. Дар мамлакати мо рузи мубораке хает, ки 21 сол боз бо хур-сандии бузург ва бо шукухи беандоза чашн гирифта, дар лавхаи таърих бо харфхои заррин навишта шудааст. Ин барои ҳамаи мо муқаддастарин рӯзи истиқлолияти Ватан аст.

Хамаи шумоёнро бо ин рузи фархунда муборакбод мегуем ва мо дарси худро бо садо додани Суруди Милли огоз мекунем! (Гимн якчоя навохта мешавад).

Муаллим:  - Оё боре фикр кардаед, ки чаро мо Рӯзи истиқлолиятро ботантана ҷашн мегирем?

Ба ин суханон назар андозед. Оё шумо мундариҷаи онҳоро шарҳ дода метавонед? (Муаллим дар тахта вараќањои истиќлолият, истиќлолият, њуррият, озодї, озодї, дурнаморо овезон мекунад. Хонандагон як ба як ин калимањоро шарњ медињанд).

 

1 - донишҷӯ:       — Истиқлолият аз касе вобаста набуда, бо хоҳишу хоҳиши худ барои оянда талош кардан аст.

2 - донишҷӯ:       — Истиқлолият гуфта озодиву озодиеро дар назар дорем, ки дар тӯли 18 сол дар кишварамон ҳукмронӣ мекунад.

 

3 - донишҷӯ:       — Озодй рохи равшани эчодкорист.

4 - донишҷӯ:       — Вахте ки озодй мегуем, озодй, кобилияти парвози озодона барои ояндаро дар назар дорем.

5 - донишҷӯ:       — Оянда ояндаи дурахшонест, ки мо орзу мекунем.

Муаллим:          - Хеле хуб. Ҳар як кишвар, агар соҳибистиқлол бошад, бояд парчам, герб, гимни худро дошта бошад. Парчам, герб, гимн... Ин се вожаро аз мафҳуми давлат ҷудогона тасаввур кардан душвор аст.

Халқе, ки соҳиби истиқлолият ба даст овардааст, сарнавишти худро худаш муайян мекунад, ки парчаму Нишон ва Суруди дорад.

Шумо дар бисёре аз филмҳои таърихӣ, филмҳои мустанад ва саҳнаҳои ҷанг сарбозонро дидаед, ки парчам бардошта, фарёд мезананд ва пеш мераванд. Аввал байрак хамчун нишони галаба барафрохта мешавад. Дар маросими супурдани мукофотхо ба онхое, ки дар спорт натичахои баланд ба даст овардаанд, парчам бардошта шуда, дар васфи мамлакат гимн садо медихад. Вай худро фахр мекунад. Дар мактаби мо низ байрак хар душанбеи хафта барафрохта мешавад. Парчами кишвари мо дар ид ва ҷашнҳои миллӣ баланд бардошта мешавад.

Ҳатто дар замони ҳукмронии Амир Темур ҳам Парчами миллӣ аҳамияти бузурги иҷтимоию сиёсӣ, маънавию тарбиявӣ дошт. Аз хамин сабаб Парчами давлатиро дар чангхо бовариноктарин сарбозони Амир Темур хифз мекарданд. Тибқи «Оинномаи Темур» ба амиру сарбозоне, ки бар душман мардонагӣ ва мардонагӣ нишон дода, ғолиб омадаанд, бо нишонҳои давлатӣ – парчам ва зарбҳо мукофотонида шуданд. Ин далели он аст, ки рамзҳои давлатӣ дар салтанати Соҳибқирон то чӣ андоза баланд аст. Пас маънои рамзии ин чист?

Посух ба ин суол чунин гуфтаҳои Сарвари давлат аст: «Парчами давлатӣ шаъну шарафи халқ аст. Эҳтиром ба парчам маънои таҳкими эътимод ба кишвари худ ва худ аст”.

Истиродати мо дар бораи парчам, герб ва гимн аз вокеа накл мекунад.

Муаллим:  - Агар хоҳед, ки бо парчами мо шера кунед, рангҳои онро аз табиат биҷӯед. Мо инро бо иштироки бачахо намоиш медихем.

1 - донишҷӯ:   - Ман кабуд мешавам - як пораи осмони соф. Ин маънои онро дорад, ки осмони кишвари ман ором бошад. Ва боз, ин маънои онро дорад, ки шумо бояд барои ин равандҳо харҷ кунед. Ин умр дарё аст, дарё аст, на хира, як ҷӯйи равшан.

2 - донишҷӯ:  -  Ман сурх ҳастам. Ман хуни пок дар рагҳо равон аст, на танҳо ранг. Хурду калонро даъват менамоям, ки дар зери байраки Ватан зиндагй, мехнат ва мубориза баранд

3 - донишҷӯ: -  Ман сафед мешавам. Ман гамак ҳастам. Дилам сафеду корам пок аст. Бале, таърифи ман бештар аст. Дар Парчам љойи шоиста гирифтам, то роњи мардум сафеду поку њамвор бошад.

4 - донишҷӯ:  -  Сабзавот чӣ маъно дорад? Сабзавот маънои пинхон шудан, боварй ба ояндаро дорад. Нон маънои насаб, ҳавои тоза, саломатӣ - саломатӣ дорад. Ба халки мо хамеша чунин мехрубониро орзумандам.

Ҳамин тариқ, рангҳои парчами мо метавонанд хислатҳои рамзии худро ифода кунанд. Аз паси онхо оймома ва ситорахо меоянд.

5 - донишҷӯ:  -  Оймоман - оймома, бибии аз афсона бой. Намуди зоҳирии ман се-чор рӯз бошад ҳам, ниятам ба мардум рехтан аст. Агар фикр кунанд, ман ба андешаашон наздикам. Агар роҳ раванд, ман онҳоро ҳамроҳӣ мекунам. Шабхои оромро ба рузхои осоишта пайвастам, Шаъну шарафи Узбекистонро байни кишвархо мегуям.

6 - донишҷӯ:  -  Мо 12 ситора, 12 моҳ ҳастем. Хулоса, мо як сол аст, ки дар ҷои худ ҳастем. Мо шарм намедорем, ки баҳо диҳем, ки кӣ чӣ гуна зиндагӣ мекард, беҳтар ё бадтар. Боз мо 12 ситора - 12 бурҷ ҳастем. Мо бо Ою Офтоб хамеша дар харакатем. Фаслхо дигар мешаванд, рузхои нав, одамони нав ба дунё меоянд. Мо бар дорем. Мегӯем, ки то замоне ки ҷаҳон аст, парчами кишвари заминдор ва худи сарзамин бояд бимонад.

Муаллим:  «Аҷдодони мо дар баробари хоки Ватан парчами онро мебӯсиданд ва барафрохтаанд. Ин рамзи мухаббат ва садокат ба Ватан аст. Дигар аз рамзҳои давлатӣ Суруди миллӣ-сурудест, ки мо бо ифтихору сарбаландӣ месарем. Калимаи «гимн»-ро аз куҷо ёфтед?

Хонанда - Забур "Гимн" даъват кард Вақте ки гимн садо медиҳад, ҳама аз ҷо бархоста, якҷоя месароянд. Вақте ки Парчами давлатӣ барафрохта мешавад, албатта, гимн садо медиҳад.

Муаллим:  -  "Гимн" калимаи юнонӣ аст, ки дар Юнони қадим барои эҳтироми худоён ва қаҳрамонони мардумӣ гуфта мешавад. Баъдтар гимнҳо ифодагари ягонагии давлат буданд. Он бо мурури замон ифодаи ягонагии Ватану халк гардид. Дар гимн ифтихор аз Ватан, масъулият барои сарнавишти он ва хисси ифтихор як тантанаи хоса пайдо мекунад.

Савол:  — Герби Узбекистон чй гуна аст? Кӣ коҳишҳоро тавсиф мекунад?

1 - донишҷӯ:  «Дар Герби мо гулчанбархои Офтоб, ки дар болои водии шукуфон медурахшанд, дар тарафи рост хушахои гандум ва дар тарафи чап косахои пахта доранд. Дар қисми боло ситораи ҳаштгӯша тасвир шудааст, ки дар он моҳу ситораҳо тасвир шудаанд, ки рамзи сулҳу субот дар кишвари мост. Дар мобайни он рамзи сулху амонй болхои паррандаи афсонавии Хумо навишта шудааст.

2 - донишҷӯ:  — Дар поёни Герб се лента, ки парчами чумхуриро ифода мекунад, кабуд, сурх ва сафед мавчуд аст. "Узбекистон" калима навишта шудааст.

Муаллим:  — Акнун ман ба ту як вокеа накл мекунам. (Студент дар симои мурги хумо ба синф медарояд).

Хонанда:  — Салом, мурги зебо, болаш нукра аст.

 -  Ваалайкум ассалом эй фарзанди кишвари мустакил.

 -  Номи ту, эй мурги болдори нукра?

 -  Ман мурги бахт — Хумоман

Эҳ, бигӯед, ки ман дар бораи шумо дар афсонаҳо хондаам. Орзуи хондан ва дидани туро доштам.

 -  Шумо дурустед?

 -  Ha

 

Муаллим "Он як кишвар буд." Подшоҳи зӯровараш кишвари дигарро забт кард ва сарвати ӯро талаб кард. Мардум зиндонӣ шуданд. Нихоят, хиссаи у пур шуд... Мамлакат бе шох монд. Дар он замон, ки мардум дар андешаи киро подшоҳ карданӣ буданд, дар остонаи замин мурғи Ҳумо пайдо шуд. Доноён гирд омада гуфтанд: «Ҳар кӣ бар ин мурғ фуруд ояд, подшоҳ мешавад». Хабарчиён фарьёд заданд.

 -  Мардум ва мардум, нашунидам нагуед, онхое, ки шунидаанд, рост истода, ба майдон мераванд. Мурғи бахт дар осмон парвоз мекунад. Ҳар касе, ки ин парранда бар он фуруд ояд, подшоҳ мешавад.

Касоне, ки ин гапро шуниданд, саросема шуданд. Чи кадар мансабдорони сарватманд барои тахт дандон газидаанд. Хушбахтй мургро шикор кард. Аммо мурғ ба сари ҷавони саховатманду одилтарин, ростқавл ва хирадманд фуруд омад. Дар мамлакат адолат хукмфармо буд.

 -  Ту он мурғ ҳастӣ-а, Ҳумоҷон!

 -  Хато накун эй фарзанди кишвари мустакил. Ман дар заминҳои кӯр сафар кардам. Ту танҳоӣ мисли сарзамини Ватан дар афсона. Барои хамин хам назди шумо парвоз кардам.

 — Раҳмат, Ҳумоҷон!

 — Хумо рост мегуяд, мардуми ин кишвар дастони калону дили калон доранд, — мегуфтанд хӯшаҳои гандум.

 «Мо нони Герб, рамзи файзу баракатем» мегуфтанд.

 -  Мо шаходатномаи боварии Ватан мебошем, — мегуфтанд пахтай косахо.

Ва офтоб дурахшоду нурхои заррини худро мерехт:

 -  Ин кишвари офтобӣ аст. Саодат ҳам, тахт ҳам рехтаву бут аст. Дар герби мо ду дарьё — Амударьё ва Сир мавчуданд.

Мох ба герби мо, депои осоиштаи шумо мехурад. Корвони ту мегуяд, ки Зухра ситораи тобон аст.

 

Муаллим:  - Парчаму герб ва мадҳияи Ҷумҳурии Ӯзбекистон ифтихор ва ифтихори мост. Сарвари давлат зимни суханронии худ таъкид дошт, ки дар мо ҳисси эҳтиром нисбат ба рамзҳои давлатӣ вуҷуд дорад.

Бидуни эҳтиром ба рамзҳои давлатӣ мо наметавонем дарк кунем, ки халқи худ ҳамчун миллат мавқеи хоса дорад, ки Ӯзбекистон яке аз кишварҳои ҷаҳон аст.

Пас ба рамзҳои давлатӣ боз чӣҳо дохил мешаванд?

(Вақте ки талабагон мувофиқи огоҳии худ ҷавоб доданд, муаллим сӯҳбатро идома медиҳад).

Муҳимтарин ҷанбае, ки шуморо аз дигарон фарқ мекунад, кадом аст? Нодир, Акмал, Саида, Озода (номи онхо як ба як оварда шудааст).

 

Донишҷӯён:  - Инҳо номҳои мо ҳастанд.

Муаллим — Бале, фарзандон, му-химтарин чиз, ки хар як одамро аз дигарон фарк мекунад, номаш аст, зеро номи хар давлат як чузъи таркибии симои у мебошад. Номи давлати соҳибистиқлоли моро дар ҳама ҷо ҳамчун «Ҷумҳурии Ӯзбекистон» истифода мебаранд.

 

Муаллим:  -  Оё Конститутсияи Узбекистон низ рамзи давлат шуда метавонад?

1 - донишҷӯ:  -  Бале, албатта, зеро ин конуни асосии мост.

2 - донишҷӯ:  — Конституция Ўзбекистоннинг мустақил давлат сифатида асосий қонундир.

Муаллим -Забон ҳам, донишҷӯён, оинаи ҳар миллат, яъне сарвати маънавии он аст. Кй дар бораи забони модарии мо — узбекй шеър гуфта метавонад?

Хонанда: -       Забони модарии ман ту,

Истед, шумо аз они манед.

Туро дуст медорам,

Ифтихори ман ту аз они ман.

Муаллим:  -Эълони Президент, ки забони давлатӣ бидуни эълони истиқлолият бояд забони ӯзбекӣ бошад, эътибор пайдо кардани қонун «Дар бораи забони давлатӣ» дар таърихи кишвари мо рӯйдоди бузурге буд.

Муаллим:  — Кй дар бораи кишвари мо ва пойтахти он шеъри зебо гуфта метавонад?

Хонанда шеър мехонад.

Муаллим:  -  Дар Ќонуни асосии мо – Конститутсия омадааст, ки «пойтахти Љумњурии Узбекистон шањри Тошканд мебошад.» Пойтахт симои њар як давлати мустаќил аст, ки маќомоти марказии њокимият дорад. Тошкент шахри зебост, фарзандони азиз, имсол пойтахти мо Тошкент 2200-солагии худро чашн мегирад.

(Муаллим дар тахта, унвони «Қаҳрамони Ӯзбекистон» ва медали олии «Ситораи тиллоӣ», «Истиқлолият», «Барои хизматҳои бузург», «Дӯстӣ», «Амир Темур», «Барои насли солим», хонандагон ' диккат ба расмхое чалб карда мешавад, ки орденхои «Шухрат — шухрат», «Шухрат», «Шу-рат»).

Муаллим:  — Унвону нишонхои сарисинагии боло низ гувохи сохибистиклолии давлати мо мебошанд. Инҳоро Президент ба онҳое медиҳад, ки дар Ӯзбекистон кор мекунанд ва дар рушди он саҳм доранд.

Акнун мо ба бахше мерасем, ки дар бораи заминаҳои миёна сухан меронем. Имрӯз кадом ид аст?

Ҳама дар як овоз:  - Рӯзи истиқлолият

Муаллим:  — Дар рузи ид чй кор карда мешавад?

         Донишҷӯён:  — Бозй мекунем, механдем, шеър мехонем, суруд мехонем, мераксем.

Муаллим:  "Дар акси ҳол, лутфан." (Донишҷӯён аз 1 то 2 намуна аз саҳнаҳои ҷолибе, ки қаблан омода карда шудаанд, намоиш медиҳанд. Интихоби онҳо ба ихтиёри омӯзгор ва донишҷӯён аст).

Дар охири дарс суханони зерини Президент хонда дода мешаванд. “Ўзбекистон келажакда нафақат юқори ривожланган иқтисодиёти, балки билимли ва маънавий баркамол фарзандлари билан дунёни ҳайратга солиши лозим”.

         Муаллим:  - Сарвари давлати Ҷумҳурии Ӯзбекистон Президент аст. Сарвари давлат рамзи миллат, парастори давлат, пешво аст.

         Байроқ, мадҳия, герб, Конститутсия, номи давлат, забони давлатӣ, пули миллӣ, герби давлатӣ, мукофотҳои давлатӣ, Президенти Ӯзбекистон мавҷудияти давлати моро ҳамчун давлати мустақил ифода мекунанд. Онҳо рамзҳои дурахшони Ӯзбекистон буда, барои имрӯзу фардо ва ояндаи бузурги мо хидмат хоҳанд кард. Тавре Сарвари давлатамон гуфтаанд, «Эҳтиром ба ин рамзҳо маънои таҳкими обрӯи худ, эътимод ба кишвар ва худ аст».