Andisha va andishasizlik haqida maqollar

DO`STLARGA ULASHING:

Andishaning oti — qo’rqoq.

Andishaning otini qo’rqoq qo’yma.

Beobro’ bilan bel bog’lama,
Bekorga qadring ketar.

Bir pul berib yig’latdim,
Ming pul berib yupatdim.

Birov burab gapirar,
Birov qarab gapirar.

Borar yeringga tosh otma.

Bo’rini ayasang, seni talar.

Gado arazlasa, to’rvasiga ziyon.

Yetimni siylasang, chorig’i bilan to’rga chiqar.

Jag’ingga yem berma.

Jinni jinnihgin bilmas.

Yiqilgan kurashga to’ymas.

Ko’ngil tortmas yerga oyoq tortmas.

Lo’lidan bek chiqsa, chodiriga o’t qo’yar.

Lo’lidan botir chiqsa, avval o’z chodirini chopar.

Lo’lidan savdo qildim,
Boshimga g’avg’o qildim.

Martaba tegdi hundiga,
Betini yuvdi yundiga.

Mevani po’sti saqlar.

Oldin pichoqni o’zingga ur,
Og’rimasa, birovga ur.

Oldingga osh tortsa, otasining xunidan kech.

Otang to’ng’iz bo’lsa, boylab boq.

Oshgan bo’lsang, osarlar,
Yuvvosh bo’lsang, bosarlar.

Oshnangdan tuya so’ra,
Uyalsa, biya berar.

Pashshaning mahmadanasi axlatga qo’nar.

Puli ko’pning ko’zi ko’r.

Rajab tulki qorovul bo’ldi,
Xotini erovul bo’ldi.

Rajab tulki tegirmonchi bo’ldi,
Xotini o’maronchi bo’ldi.

Sen birovdan kulma,
Senga ham kulguvchilar bor.

Surlik xo’rlik keltirar.

Sutsiz sigir suzag’on kelar.

So’zlasam, shaq-shaq deydi,
So’zlamasam, ahmoq deydi.

So’zli shallaqidan so’zsiz pismiq yomon.

Tavakkal andisha bilmas.

Tavakkal — nor, andisha — xor.

Tanbalga kunda to’y.

Tepsa — tebranmas bo’lma.

Tuzini yeb, tuzlig’iga tupurma.

Turkman to’rini bermas.

Tuyaning dumi kalta bo’lsa ham, tulkidan dum so’ramas.

To’yda to’ningni qistama.

Urishqoq xotin bor qishloqqa qo’riqchining hojati yo’q.

Uyalmagan baxshi bo’lar,
Erinmagan — eshikchi.

Uyalmagan buyurmagan oshni yer.

Uyalmagandan uyal.

Uyalmasning hazi ko’p.

Uyati yo’q o’g’il yomon,
Qilig’i buzuq qiz yomon.

UyatUga — uch kun hayit,
Uyatsizga — har kun hayit.

Xotin erka bo’lsa,
Eriga serka bo’lar.

Xotin g’ayratli bo’lib, qozon qaynatmas,
Qozon qaynatsa ham, cho’mich o’ynatmas.

Xotining oltinga o’ch bo’lsa,
Zargarga o’ynash bo’lar.

Shaltoq bo’lsang ham, shilqim bo’lma.

Shaltoqdan shilqim yomon.

Er yursa, yo’li ochilar,
Xotin yursa, yuzi ochilar.

Eri eshikdan chiqsa, xotin teshikdan chiqar.

Etak ko’tarib, el oldiga chiqar bo’lma.

Echkini yo’qlasang, qulog’i ko’rinar.

Eshak semirsa, egasini tepar,
It semirsa, egasini qopar.

Yuz qizili ketar,
Yuz xijili ketmas.

Yuzi qattiq nasib etmaganni yer.

Yuzi qizilni uyaltirib bo’lmas.

Yuzsiz xotin — tuzsiz xotin.

Yuzsiz, yuzsizning so’zi — tuzsiz.

Yalangoyoqqa daryoning ikki tomoni ham bir.

Yalang’och suvdan toymas.

O’rdak o’zini g’oz sanar,
Chumchuq o’zini boz sanar.

O’rik o’rikni ko’rib ola bo’ladi,
Odam odamni ko’rib balo bo’ladi.

Qamish suvdan to’ymas,
Yomon xotin — to’ydan.

Qiliqsiz bilan ishtonsiz — ikkisi bab-baravar.

Husn — so’zda, uyat — ko’zda. i qil�r �X0i qilma.

Mullaning sallasi oq,
Yuragi — qora.

Mullaning saxiyligi — tilida.

Mullaning semizidan qo’rq,
Tabibning — orig’idan.

Mullaning qorni ochsa, nomozi tugar.

Mullasi ko’p elning to’qlisi haromga chiqar.

Muttahamdan gap so’rasang, berasi ko’p,
To’radan gap so’rasang, ertasi ko’p.

«Nun» — mullaga chanoq un.

Odamning buzug’i ham qozi,
Buzg’unchisi ham.

Odamning to’rasi xushmas,
Otdan tushsa ham, egardan tushmas.

Oy botsa ham, boy yotmas.

Oy chiqsa ham, boyga chiqsin,
Kun chiqsa ham, boyga chiqsin.

«01ing-oling» deganda,
Haromi yo’q eshonning.

«Bering-bering» deganda,
Oromi yo’q eshonning.

Olio berganni mullo bermas.

Og’zi qiyshiq bo’lsa ham,
Boyning o’g’li gapirsin.

Pirim,
Pirimda qoldi bir mirim.

Piringning ham piri bor.

Podsho zolim bo’lsa, yurt to’zar,
Podsho odil bo’lsa, yurt o’zar.

Podsho taxtidan toysa,
Vaziri gado bo’lar.

Podsho fuqaro bilan podsho.

Podshoning kuragi uzun.

Podshoning qo’ltig’i keng.

Podshoning holi tang bo’lsa,
Gadoni axtarar.
Gadoning holi tang bo’lsa,
Xudoni axtarar.

Savodsiz mullaning sallasi katta.

Sallaga boqma, kallaga boq.

So’fi kavush o’g’irlar,
Eski choponni o’g’ri qilar.

So’fi so’g’on yer,
Topilsa, yo’g’on yer.

Taassub qilma boyga,
Keting tegadi loyga.

Tekin sharobni qozi ham ichar.

Tuyaning dumi yerga tegar,
Xo’janing qizi erga tegar.

To’raga ishing tushsa, chaynamay yutar.

To’g’ri gap eshon-u qoziga yoqmas.

Xon bor yerda qon bor.

Xon boqdi — xudo boqdi.

Xon ko’p bo’lsa, yov ko’p bo’lar,
Bek ko’p bo’lsa, dov ko’p bo’lar.

Xon odillik qilmasa,
Xonumondan ayrilar.

Boy xayrlik qilmasa,
Bor molidan ayrilar.

Xon xonga yig’lar,
Xon — xotiniga.

Xon xondan qo’rqar,
Xon — xotinidan.

Xon qoshida qorang bo’lsa,
Qora kemang qirda yurar.

Xonni odil dedilar,
Xonumondan ayrildik.

Boyni xayrh dedilar,
Bor-u yo’qdan ayrildik.

Xo’ja, mulla el buzar,
Cho’p-chor yer buzar.

Xo’ja ochdan o’lar,
To’ra — tomoqdan.

Xo’jadan qiz ohsh —
Patirdan qil olish.

Xo’jam dedim, belim sindi,
Belimgina emas, qo’lim sindi.

Xo’jamning qorni to’q,
Quli bilan ishi yo’q.

Xo’janing aqli tushdan keyin kirar.

Chorakor choraklab olar,
Boy akam — botmonlab.

Shariatda sharm yo’q.

Shariatning yo’li ko’p.

Erkin qo’ysang xo’jani,
Yotib ichar go’jani.

Eshak Makkaga borib hoji bo’lmas.

Yangi boyda tinim yo’q,
Eski boyda — uyqu.

Yantoqning yog’i yo’q,
Qozi, eshonning — sog’i.

O’ynashmagin amir bilan,
Amir urar temir bilan.

O’ynashmagin arbob bilan,
Arbob urar har bob bilan.

O’lanli yerda ho’kiz semirar,
O’limli yerda — mulla.

O’likning ko’zidan yosh chiqmas,
Eshonning uyidan osh chiqmas.

Qiyshiq arava yo’l buzar,
Qozi, mulla el buzar.

Qing’ir og’iz bo’lsa ham,
Boyning qizi er tanlar.

Qozi rishvasiz bo’lmas.

Qoziga bora berma, pora ber.

Qoziga borsang, qozi pulini tugib bor.

Qor boshiga qor yetar,
Xon boshiga xon yetar.

Qor yog’di deb sevinma,
Ayozlari bor.
Xo’ja keldi deb sevinma,
Niyozlari bor.
Qor yog’di deb suyunma,
Qirovlari bor.
So’fi keldi deb suyunma,
So’rovlari bor.

Qulluq qilsang to’raga,
Yiqilasan o’raga.

Qulni qui desang, o’lgisi kelar,
Bekni bek desang, kulgisi kelar.

Qo’ziqorin go’sht bo’lmas,
Domla-imom — do’st.

Qo’l qo’lni bilar,
Shariat — yo’lni.

Hayvon o’lsa, qarg’a shod,
Odam o’lsa, mulla shod.

Hamma hamma bilan,
Mulla g’umma bilan.

Hokim bo’lsang, xalqni bil.

Holingni hokimga ayt,
Bor-yo’g’ingni tashlab ket.