Hozirgi kunda axborot saqlash uchun ko‘p tarqalgan saqlovchilardan biri bu kompakt disklardir. Hammamiz CD, DVD kabi kompakt disklarni bilamiz. Lekin hamma ham ularning turlari haqida ma’lumotga ega emas.
CD — compact Disc — ixcham disk
DVD – digital versatile Disc – universal raqamli disk
HD DVD – high definition DVD – yuqori sifatli DVD
BD – Blu-Ray Disc – (tarjimasini bilmadik)
— CD – disklarning hajmi odatda 700mb gacha bo`ladi. Shu sabab ularga ko’p ma’lumot yozdirib bo’lmaydi. CD disklar asosan qo’shiqlar va kichik hajmdagi ma’lumotlarni yozish uchun mo’ljallangan. CD diskning asosiy turlari:
— CD-ROM – Compact Disk-Read Only Memory (kompakt disk – faqat o’qish uchun) – odatda ma’lum korxonalarda ichiga tayyor dastur yoki shu kabi mahsulot yozdirilgan disk;
— CR-R – Compact Disk – Recordable (kompakt disk – bir martalik yozish uchun)-sotuvda aylanuvchi, ichi bo’sh bo’lgan disk;
— CD-RW — Compact Disk-Re Writable (kompakt disk – ko’p martalik qayta yozuv uchun) – sotuvda aylanuvchi, yozilgan ma’lumotlarni o’chirib, qayta yozishga mo’ljallangan disk.
— DVD-disklar o’rtacha 4,5 gigabayt hajmdagi joyga ega. Ular asosan hajmi katta bo’lgan film va ma’lumotlarni saqlash uchun mo’ljallangan. DVD diskning asosiy turlari:
— DVD-ROM – huddi CD-ROM kabi disk, faqat hajm jihatdan kattaroq;
— DVD-Video – ixchamlshgan shakldagi audio, video formatlarni yozishga mo’ljalangan disk;
— DVD-Audio – bu formatdagi disk, yuqori sifatli, ixchamlangamagan holdagi audioni yozishga mo’ljallangan;
— DVD-R(G) – bir martalik yozishga mo’ljallangan disk;
— DVD-R(A) – faqat maxsus qurilma yordamida o’qish uchun mo’ljallangan disk;
— DVD+R(G) – bir martalik axborot yozishga mo’ljallangan disk;
— DVD-RAM – ko’p martalik qayta yozishga mo’ljallangan disk, CD-RW texnologiyasiga asoslangan, «Hitachi» firmasi tomonidan ishlab chiqilgan, ko’p bor qayta yozishga mo’ljallangan;
— DVD-RW — «Pioner» firmasi tomonidan ishlab chiqilgan va CD-RW texnologiyasiga asoslangan, u darajada ko`p qayta yozishga mo`ljallanmagan;
— DVD+RW – «Philips», «Sony» firmalari va «Hewlet-Packard» — korporatsiyasi tomonidan ishlab chiqilgan. DVD-RW – formatiga mos kelmaydi;
— DVD-VR –MPEG2 formatidagi real vaqtdagi videolarni yozishga mo’ljallangan.
— HD-DVD – yuqori sifatli video formatlarini saqlashga mo’ljallangan, bundan tashqari uning hajmi oddiy DVD disklardan ancha katta — 15 gigabayt.
— CD va DVD disklar haqida gapirarkanmiz, ularni fizik hajmi haqida ham aytish darkor. HD-DVD va BD disklar qanchalik katta saqlash hajmiga ega bo`lmasin, ular oddiy DVD va CD disklari kabi 12 sm diametr o’lchamida bo’ladi. Lekin shunga qaramay, 8 sm diametr o`lchamdagi DVD disklar ham mavjud, ularning hajmi odatda 1 gigabayt atrofida va turli qurilmalar uchun qo`shimcha dasturlar yozishda foydalaniladi.
