Tarbiya va odat haqida maqollar

DO`STLARGA ULASHING:

Ayg’ir qanday bo’lsa, ot shunday.

Beshikda tekkan, kafanda ketar.

Bir kattaning gapiga kir,
Bir — kichikning.

Bir qilgan — madad,
Ikki qilgan — odat.

Bola boqqandan olov yoqqan yaxshi.

Bola — yoshidan,
Xotin — boshidan.

Bola ko’rganini qilar,
Ota — bilganini.

Bola — loy, ona — kulol.

Bola tuqqanniki emas tarbiyalaganniki.

Bolani so’ksang, beti qotar,
Ursang, eti qotar.

Bog’ing bo’lsa, qo’ra qil,
O’g’ling bo’lsa, mulla qil.

Boqsang botir qilasan,
Tergasang — tentak.

Buzishga o’rganma, tuzishga o’rgan.

Buzuqi qarisa ham, g’amzasi qarimas.

Bukrini go’r tuzatar.

Daraxtdan meva olaman desang,
Niholligidan parvarish qil.

Daraxtiga ko’ra — mevasi,
Ota-onasiga ko’ra — bolasi.

Dard ketar, odat qolar.

Daryo to’la suv bo’lsa ham,
It tun bilan suv ichar.

Daryo chuchuk — ariq chuchuk.
Daryo achchiq — ariq achchiq.

Yetti yoshga yetguncha,
Yer to’qmog’in yersan.

Yetmish yoshga yetguncha,
El to’qmog’in yersan.

Igna qayoqqa yursa,
Ip ham shu yoqqa yurar.

Illat ketar, odat ketmas.

Itni qopag’on qilgan — egasi.

Katta arava qaydan yursa,
Kichik arava shundan yurar.

Katta boshlar, kichik tashlar.

Kishi yo’q deb so’zlama,
Og’zing yomon o’rganar.

Odam bo’lar yigit odatidan ma’lum,
Tulpor bo’lar qulun — muchasidan.

Odam odamdan qutular,
O’z fe’lidan qutulmas.

Odat bir, tabiat boshqa.

Olti kun och qolsang ham,
Otang odatini qo’yma.

Ona suti bilan kirmagan
Tana suti bilan kirmas.

Ona qilsa zo’rlikni,
Bola tortar xo’rlikni.

Onadan ko’rgan to’n bichar,
Otadan ko’rgan o’q yo’nar.

Ot bilan bo’lsa eshakning oxuri,
Rangi yuqmas, fe’li yuqar oxiri.

Ot bo’lsang, choparsan,
It bo’lsang, qoparsan.

Ota g’ayrath bo’lsa,
Bola ibratli bo’lar.

Otadan — o’g’il, onadan — qiz.

Otasi buzuqning biri — buzuq,
Onasi buzuqning bari — buzuq.

Otasi tentakning birisi — tentak,
Onasi tentakning barisi — tentak.

Otasini so’rasang — Ahmadi forig’,
Onasini so’rasang — tovoni yoriq.

Otning fe’li egasiga ma’lum.

Semiz qo’zining go’shti yaxshi,
Oqil onaning — qizi.

Suv bilan ekin o’sar,
Tarbiya bilan — odam.

Suv boshidan loyqa.

Suv boshidan yaxshi,
Hosil — tagidan.

Sut bilan kirgan jon bilan chiqar.

So’ksang — so’kuvingda,
Ursang — uruvingda.

Tayoq ayiqni ham mulla qilar.

Tayoq maymunga namoz o’qitar.

Tayoq o’g’rini to’g’rilar,
Go’r bukrini to’g’rilar.

Tananing turqi tuqqaniga ma’lum.

Tarki odat — amri mahol.

Terakka qarab, tol o’sar.
Onaga qarab, qiz o’sar.

Toyni ot qilguncha,
Egasi it bo’lar.

Tog’ yerdan o’sib chiqar,
Odam — ota-onadan.

Tulpor — biyadan,
Mard — enadan.

Tulpor tubiga tortar.

To’qqizida qanday — to’qsonida shunday.

Usta qanday — shogird shunday.

Ustoz bilimli — shogird ilmli.

Xotin olsang, yoshdan ol,
Jilovini boshdan ol.

Charxni buzgan — parrasi,
Qizni buzgan — onasi.

Egasiga ko’ra biyasi.

Egri butoqni niholida tobini ol.

Er bolasi — er,
Sher bolasi — sher.

Erka tutsa onasi,
Taltayadi bolasi.

To’g’ri tutsa onasi,
Yurtga ega bolasi.

Erka o’g’il yovga yaramas,
Erka qiz — ishga.

Eshigi yomonning uyiga borma,
Onasi yomonning qizini olma.

Yugansiz otni o’rgatib bo’lmas.

Yaramas odat ko’p bo’lar,
Eng yomoni — kunchilik.

Yaxshi kishi bolasi
Yuqoridan siy topar.
Yomon kishi bolasin
Tuyada ham it qopar.

O’zing pishirgan osh —
Aylanib ich, o’rgulib ich.

O’rgangan ko’ngil o’rtansa qo’ymas.

O’rgangan qiliq o’lganda qolar.

O’g’lingni sevsang, quldek ishlat.

O’g’ri o’rganganini o’lguncha qo’ymas.

Qarg’ani boqqan bilan qush bo’lmas.

Qiz bersang, otasiga qarab ber,
Qiz olsang, onasiga qarab ol.

Qiz saqlay bilmagan gung etar,
Ipak saqlay bilmagan yung etar.

Qizni onasi tiysin,
O’g’ilni — otasi.

Qon bilan kirgan jon bilan chiqar.

Qorindagi qiliq qora yerda qolar.

Qush uyasida ko’rganini qilar.

Qo’zi qo’chqordan nishon,
O’g’il — otadan.

G’ayratlining bolasi tanbal bo’lar.

Ho’kizning o’tini yeb,
Qo’yning qihg’ini qilma.