Очерк «Таассурот аз Бобурнома».

БО ДӮСТОН мубодила кунед:

Очерк «Таассурот аз Бобурнома».

Нақша:
1. Тарзи зиндагии Бобур
2. Дар бораи «Бобурнома» он чизе ки ман медонам
3. Дар бораи Тоҷмаҳали сулолаи Бобуриҳо

«Аз руи хислати Бобур, у аз Кайсар бештар дуст доштан меарзад».
Эдвард Холден

Бобур (тахаллус; номи пуррааш Захириддин Мухаммад ибни Умаршайх Мирзо) (1483.14.2, Андичон 1530.26.12, Агра) — намояндаи бузурги адабиёти классикии узбек: шоири бузург; муаррих, географ; арбоби давлатй, командири боистеъдод; асосгузори сулолаи Бобуриён, шохзодаи Темуриён.
Падари Бобур Умаршайх Мирзо ҳокими вилояти Фарғона ва модараш Қутлуғ Нигорхоним духтари хони Муғулистон ва ҳокими Тошканд Юнусхон буданд. Модари Бобур зани бомаърифат ва зирак буд, ки дар идораи ҳокимият ба Бобур фаъолона кумак мекард ва дар сафарҳои ҷангии ӯ ҳамроҳӣ мекард. Умаршайх Мирзо дар арки пойтахти Андичон зиндагй мекард. Ҳоким тобистонро дар соҳили Сирдарё дар Акси ва боқимондаи солро дар Андиҷон мегузаронд.

«Бобурнома» асари дорой ахамияти адабй ва таърихй мебошад. Дар он дар бораи тацрибаи одамони зиёди замони худ дар вазъиятхои гуногун, бисьёр куху дарьёхо, бешазору биёбонхои Осиё, иклим, ахоли, вазъи ичтимоию иктисоди ва сиёсй маълумотхо оварда шудаанд.
«Бобурнома» намунаи зебои насри узбек аст. Қабл аз ин дар сарсухани «Қутадғу билиг»-и Юсуф Хос Ҳоҷиб дар осори Рабғузӣ намунаҳои наср мавҷуд буд. Алишер Навой уро ба кулла бурд. Аммо «Бобурнома» дар ин бобат хамчун бозьёфти нодири насри узбек пайдо шуд.
Пьеса аз хаёти Бобур накл мекунад. Ин ҳодисаҳо Андиҷон, Самарқанд, Хуҷанд, аз Ҳирот то Кобул ва Аграро фаро мегиранд. Яъне, тақрибан 50 соли рӯйдодҳои аз Осиёи Марказӣ то Ҳинд дар он ифода ва арзиши воқеиро пайдо кардаанд.
Тасвири воќеањо дар «Бобурнома» равшан, аниќ ва мухтасар, таъсирбахш ва аз њама муњим, ба воќеияти зиндагї мувофиќ аст. Муаллиф дар повесть ба тасвири табиат, тасвири чойхои алохида, тасвири шахсиятхои алохида диккати махсус додааст.
дар. Биёед бо ёдгории дигари сулолаи Бобуриён шинос шавем:
Тоҷ Маҳал як ёдгории меъморӣ аз сулолаи Бобуриҳо дар Ҳиндустон (1631-1652) мебошад. Онро шоҳ Ҷаҳон дар соҳили дарёи Ҷамна дар наздикии шаҳри Агра пас аз маргаш (1631 июли 7) пас аз ҳамсари маҳбубаш Арҷуманд (маъруф бо номи Мумтоз Маҳалбек, Мумтоз Бибика Рауза) сохтааст. Баъдтар ӯро дар ин ҷо ба хок супурданд.
Мақбара (меъмори лоиҳа Усто Аҳмад Лоҳорӣ) бо роҳбарии меъмори турк Муҳаммад Исохон сохта шудааст. Тоҷ Маҳал дорои тарҳи мураббаъ, 3 ошёна, 5 гунбаз мебошад. Дар платформаи мармарӣ (104x104x7 м) сохта шудааст. Манорахои борики 4 кунчи (баландии 45 м) ба макбара хусни хоса мебахшанд. Деворхо бо мармари сафед, накшу нигори зинахо аз сангхои киматбахои рангоранг (асли, марворид, марворид, кахрабо, зумуррад, ёкут, устухони фил ва г.) пушонида шудаанд. Услуби асосй (пахноаш 56,7 м) камони бом дорад. Дар ру ба руи макбара ду катор дарахтон, хавзи фаввора ва гулзори дарозе вокеъ гардидаанд. Зинахо ба суи платформаи мармарй мебароянд ва аз дари кандакорй ба макбара медароянд. Ҳуҷраи калони гунбаздор дар мобайн дорои сагана мармари сиёҳ (аз Шри-Ланка). Зебоии нотакрори Тоҷ Маҳалро аз дарвозаи ҷанубии боғ дидан мумкин аст. Сохтмони бинои боҳашамат услуби беназири меъморони на танҳо Ҳиндустон, балки аз Осиёи Миёна, Эрон ва Византияро инъикос мекунад. Дар сохтмони мақбара Муҳаммад Ҳаниф аз Қандаҳор, Муҳаммад Сайид аз Мултон, устоди маҳаллӣ Исмоилхони Румӣ аз Самарқанд, Муҳаммадшариф аз Самарқанд, Козимхонҳо аз Лоҳур ва бисёре аз рассомону хаттотонҳои дигар ширкат доштанд.

@Uzjoku_University