Әлішер Науаи атындағы Өзбекстанның ұлттық кітапханасы

ДОСТАРЫМЕН БІРГЕ АКЦИЯ:

1870 жылы құрылған. Өзбекстан Республикасы Президентиниң 2002-жыл 20-февральдағы No ПФ-3029 «Илимий-изертлеў ишлерин жетилистириў ҳаққында» ғы Жарлығына сәйкес Өзбекстан Республикасы Алишер Науаи атындағы мәмлекетлик кiтапханасы ҳәм Алишер Науаи атындағы Республикалық илимий-техникалық кiтапхана базасында әмелге асырылды. Өзбекстанның Ұлттық кітапханасы ұзақ тарихы бар. 1867 жылы 16 тамызда Түркістан генерал-губернаторы К.П.Кауфман халық ағарту министрлігіне, Ғылым академиясына, Көпшілік кітапханаға, Географиялық қоғамға және Ресей Бас штабына кітап дүкендерінен екі дана басылымдар беру арқылы жаңа кітапхана базасын құруға көмектесуді сұрады. Бұл кезең кітапхана тарихының бастамасы болды. 1870 жылы мамырда 2200-ден астам том жиналды (200 аталым), ол болашақ Ташкент көпшілік кітапханасының негізін құрады, бұл көпшілік кітапханасын ашуға мүмкіндік берді. Еліміздің ұлы ғалымы және мықты библиофил, кітапхананың алғашқы директоры Н.В.Дмитровский (1841– 1910) Ташкенттің көпшілік кітапханасының дамуында маңызды рөл атқарды.

Кітапхана ашылған кезде оқырмандардың көпшілігі әскери салада болды.

Кітапхана - Орталық Азия аймағындағы 28 түрлі дәстүрлі емес қызметтерді ұсынатын ең үлкен және ежелгі кітап сақтау қоймаларының бірі.

Алишер Навои атындағы Өзбекстанның Ұлттық кітапханасы - кітапханалық, библиографиялық, ғылыми-зерттеу, ғылыми-әдістемелік және ақпараттық қызметті жүзеге асыратын ақпараттық және мәдени-ағарту мекемесі. Кітапхана қоры - әмбебап ұлттық және шетелдік баспасөз мазмұнының бірегей жинағы. Кітапхананың басты мақсаты - бүкіл адамзаттың, ең алдымен Өзбекстанға және оның ұлттық мүдделеріне қатысты білімдерін көрсететін құжаттардың әмбебап қорын жинау, сақтау және көпшілікке ұсыну.

Бірегей және сирек басылымдардың қоры - 250 мыңнан астам басылымнан тұратын кітапхана кітап қорының мақтанышы. Оның 15-нан астамы сирек кездесетін кітаптар мен қолжазбалар. Кітапхананың ең ерекше қоры - 1917 томнан тұратын бірегей «Түркістан жинағы», 594 жылға дейінгі Орталық Азияның тарихы, этнографиясы, мәдениеті мен географиясының бірегей энциклопедиясы, сонымен қатар ҚХА құрастырған 4 бөлімнен тұратын 10 том. Түркістан халқының өмір салты мен әдет-ғұрпы туралы 1200 ерекше фотосуреттерден тұратын «Түркістан альбомы» ерекше орынды алады.

ХІХ ғасырдың аяғындағы республика тарихы, ХХ ғасырдың бірінші ширегіндегі өлкетану әдебиеттері, алғашқы Түркістан литографиялық, мерзімді басылымдар, қолжазбалар жинағы, қасиетті кітап - Құранның әр түрлі басылымдары зерттеушілердің қызығушылығын тудырады. Кітапханаға XVI ғасырдағы ежелгі орыс кітаптарының ескерткіші, 1581 жылы Острогта басылған Иван Федоровтың «Остройская Библия» кітабы, 1647 жылы Мәскеуде шіркеу-славян шрифтімен шыққан алғашқы «Учение и читрост ратного стройения пехотникс людей» кітабы кіреді. Мұнда Петр дәуірінің кітаптары бар - Леонтий Магнитскийдің «Арифметикасы» (1703), Ұлы Петрдің «Хмочновская рукописі» және басқалары. Батыс Еуропаның сирек кездесетін кітаптарының қатарына 1489 жылы Нюрнбергте басылған тоғызыншы неміс Інжілінің инквизициясы және 1697 жылы Парижде шыққан Эрбелоның «Восточная библиотека» кітабы кіреді.

Кітапханада біздің ұлы бабаларымыз Аль-Бухари, Ат-Термизи, Ахмад Ясауи, Бахутдин Накшбанди, Аль-Хорезми, Аль-Беруни, Ибн Сино, Алишер Навои, Әмір Темур, Мирзо Улугбек, Бабурдың еңбектері сақталған. Чолпон, Фитрат, У.Носир, Хамза, Г.Гулам, А.Каххор және басқа суретшілер өмірінде жарық көрген алғашқы шығармалар, орыс жазушылары А.С.Пушкин, Л.Н.Толстой, А.П.Чехов, А.Н.Толстойдың шығармалары баға жетпес құнды.

Шет тілдеріндегі әдебиет қорына 75-тен астам тілде қоғамдық-саяси, гуманитарлық, жаратылыстану-ғылыми және техникалық мәселелер бойынша басылымдар кіреді және бүгінгі күні 350 данадан астамы бар.

Кітапхананың көркемөнер бөлімінде ноталардың ноталары, өзбек классикалық және әлемдік музыка жазбалары, 150 XNUMX-нан астам бейнелеу және қолданбалы өнер басылымдары жинақталған.

Техникалық әдебиеттер (2 миллионнан астам дана) өзінің мазмұнымен де ерекше, архитектуралық-техникалық құжаттар жиынтығы, өндірістік каталогтар (қағаз жүзінде) (33700 XNUMX данадан астам).

Автоматтандырудың жаңа ақпараттық технологиялар бөлімі бірыңғай автоматтандырылған кітапхана жүйесін қолданады және дамытады, электронды каталогтар мен электронды мәліметтер базасын құруда әдістемелік көмек көрсетеді.

Кітапханада баспа және полиграфия қызметімен айналысатын өзінің баспасы мен баспасы бар.

1988 жылы кітапхана процесін автоматтандыру басталды, ал 1999 жылы Ресей мемлекеттік ғылыми-техникалық кітапханасының ИРБИС автоматтандырылған ақпараттық бағдарламасын қолдана отырып жаңа отандық және шетелдік басылымдардың электрондық каталогын құру басталды. Кітапхананың электронды каталогында бүгінгі күні 25-нан астам жаңа басылымдардың библиографиялық жазбалары және мерзімді басылымдардың аналитикалық жазбалары бар. Кітапхана дербес мәліметтер базасын құруда және Curret Content, MicroMedex, Medine, EBSCO және мәліметтер базасымен жұмыс істеу мүмкіндігін пайдаланады.

1923 жылдан бастап кітапхана баспа жұмыстарының міндетті көшірмелерін ала бастады. 1948 жылы кітапханаға Әлішер Науаи есімі берілді.

Кітапхана 1956 жылдан бастап халықаралық кітап алмасуды жүргізіп келеді және оның серіктестері 24 елдің 30-дан астам ұйымдары болып табылады. Кітапхана ірі халықаралық кітапханалық ұйымдардың мүшесі болып табылады: IFLA, Еуразиялық кітапханалар қауымдастығы, Электрондық кітапханалар мен жаңа ақпараттық технологияларды өндірушілер мен пайдаланушылардың халықаралық қауымдастығы.

Кітапхана көптеген халықаралық ұйымдармен және қорлармен, сондай-ақ Өзбекстанда тіркелген шет елдердің елшіліктерімен берік шығармашылық байланыс орнатты, мәдениеті, діні және тарихи тамыры әртүрлі халықтардың жақындасуына үлес қосты. қосады.

Бүгінгі таңда кітапханада 75 тілде 10 миллионнан астам кітап бар. көшірілді.

Кітапхана республиканың барлық кітапханаларына кітапханатану, библиография және библиография саласында әдістемелік басшылық жасайды.

ӨЗБЕКСТАННЫҢ ІРІ КІТАПХАНАЛАРЫ
Әдістемелік сілтеме

Әлішер Науаи атындағы Өзбекстан Ұлттық кітапханасының баспасы
Ташкент - 2004 ж

shosh.uz