Әлішер Науаи лирикасы – ортағасырлық өзбек лирикасының ең жоғарғы сатысы. Ұлы ақын өзіне дейін дамып келген лирикалық поэзияны тақырып, идея, салмақ, көркемдік мәнер жағынан асқан еңбекпен, шеберлікпен жетілдіріп, бұрын-соңды болмаған деңгейге жеткізді.
Науаи қаламын түрік және парсы тілдерінде бірдей шебер пайдаланған тамаша ақын болды. Алайда түрік поэзиясында Науаидай кемелдікке жеткен ешкім жоқ.
Науаидың «Оразын япқач» деп басталатын ғазалына Мәулана Лутфидің берген бағасына қарағанда, ақын ол кезде 14-15 жаста екен. Демек, Әлішер 1455-1456 жылдары ақын болды.
Ақынның сегіз диуаны бар. Оның жетеуін тікелей Науаидың өзі ресми диуан стилінде жазған. Алғашқы диуанды ақынның замандастары мен жанкүйерлері оның әйгілі өлеңдерін жинақтап құрастырған.
Әлішер Науаи өзінің алғашқы ресми диуанына «Бадое ул-Бидая» («Сұлулықтың бастауы») деп ат қойған. Бұл деван 1469 жылдан кейін, яғни Хуайн Бойгаро патшалықты жеңіп алғаннан кейін оның бұйрығымен құрылған.
Әлішер Науаи өзінің екінші ресми еңбегін «Наводир ун-нихоя» деп атады. 1480-1487 жылдар аралығында құрастырылған бұл диуанаға ақын бірінші диуан жасалғаннан кейін жазған өзбекше өлеңдерінің барлығын қосқан.
Әлішер Науаи 1492-1498 жылдар аралығында өзінің бұрынғы ресми диуандарына енген және кейін жазылған өлеңдерді, сондай-ақ белгілі себептермен өзінің бұрынғы диуандарына енбей қалған өзбек өлеңдерін жинақтап, дербес төрт диуан құрастырды. Мағыналар қазынасы). Бұл лирикалық жинақта ұлы ақынның өмір бойы жазған өзбек өлеңдерінің барлығы дерлік, 16 лирикалық түрге жататын елу мыңнан астам өлеңдері қамтылған.
Әлішер Науаи өмірінің соңында Фони лақап атпен парсы тілінде жазған өлеңдерінің он екі мыңнан астам шумағын жинап, «Девони Фонийді» (Фони Девоны) жасайды.
Әлішер Науаи лирикасында табиғат, қоғам, туған жер, кемел адам, руханият, этика секілді сансыз мәселелер көркемдік тұрғыдан терең талданған.
